04 خرداد 1397

رفتار تحقیر آمیزمحمدرضا شاه با افسران ارشد ارتش


خاطره از احسان نراقی

رفتار تحقیر آمیزمحمدرضا شاه با افسران ارشد ارتش

محمدرضا شاه مانند رضاخان پایه اصلی قدرت خود را بر ارتش گذارد و همان رویه پدرش را انتخاب نمود. فرماندهی کل قوا شاید مهم ترین شغل او محسوب می شد.

اما در عین اینکه محمدرضاشاه قدرت خود را از ارتش می‌گرفت و خود را بزرگ ارتشتاران لقب می‌داد، همواره سعی می‌کرد با تحقیر افسران و امرای ارتش، روحیه خودباوری و اعتماد به نفس را از آنها بگیرد.

از اینرو رفتارش بـا نـظامیان خـاص بود‌، به‌ آنان اهمیتی‌ نمی‌داد‌ و آنان‌ را مثل پیشخدمت و نوکرخود می‌دانست. محمدرضا پهلوی کمترین توجهی به نظامیان نداشت مثل اینکه اصـلا وجود ندارند.

در این خصوص احسان نراقی خاطره جالبی را روایت می نماید:« در زندان که‌ بودم‌ با سپهبد نجیمی نائینی آشنا‌ شدم‌. ایشان‌ تـعریف می‌کرد که‌ من‌ بـا درجۀ سـپهبدی افسر کشیک‌ کاخ‌ بودم. روزی شاه در حالی‌ که خودش پشت ماشین نشسته بود وارد کاخ شد. من تا جلو‌ پله‌ها‌ به استقبالش رفتم؛در ماشین را‌ باز‌ کردم،همین‌ که‌ بیرون‌ آمد سگ معروف دانمارکی او به طـرفش دوید و شروع به لیسیدن پایش کرد.

شاه دقیقه‌ای نشست و او را نوازش کرد‌ و سپس‌ برخاست و رفت، در تمام این مدت حتی‌ یک‌ نگاه‌ هم‌ به‌ من نکرد. شب‌ که‌ به خانه آمدم خود گفتم مرگ ازایـن زنـدگی بهتر است که شاه به اندازۀ یک سگ‌ هم‌ برای‌ سپهبدش ارزش قائل نیست.»


مجله تاریخ معاصر ایران ، زمستان 1381 ، شماره 24 ، ص230