رضا شاه
در جریان محاکمه پزشک احمدی، وکیل او می‌گوید: «اگر او آدم کشته باشد باید اعدام شود. بااین‌حال آیا احمدی را می‌توان قاتل محسوب کرد؟ منشأ تردید این است که قاتل کسی است که قصد قتل کند و مقصود از آن قتل را در اندیشه خود داشته باشد. احمدی نه قصد قتل کرده و نه مقصودی او را بوده است. احمدی افزار قتل بوده نه عامل آن». سپیده‌دم یکی از روزهای 1322 پزشک احمدی را با دستهای دستبند شده به میدان توپخانه...
درباره نوسازی رضا خان در ایران چه در دوران حکومت پنجاه ساله پهلوی ها و چه در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی سلطنت طلبان روایت های متناقض همراه با جعل وقایع تاریخی در بین اذهان عمومی منتشرشده و می شود. جا دارد باردیگر تاریخ دوره پهلوی ها باز خوانی شود. آیا می دانید : ۱- نود سال قبل از رضاشاه ، عباس میرزا به تشکیل ارتش نوین و تولید سلاح مدرن اقدام کرد ۲- هفتاد سال قبل از کودتای رضاشاه ،...
پس از آنکه در بهمن 1303 مجلس شورای ملی مقام فرماندهی کل‌قوا را از احمدشاه سلب و به سردار سپه تفویض کرد. در آبان 1304 نیز سلسله قاجاریه با فشار رضاخان و طی مصوبه‌ای منقرض شد و انگلستان و سپس شوروی بلافاصله حکومت موقت رضاخان را به رسمیت شناختند. روس‌ها حتی به‌منظور ابراز دوستی خود به رضاخان، نمایندگی خود در تهران را به «سفارت کبری» ارتقاء دادند چهارم اردیبهشت سالروز تاجگذاری رضاخان پهلوی...
: رضا شاه پس از رسیدن به سلطنت به انجام یک سلسله از اقداماتی مبادرت ورزید که یکی از آنها طرح اسکان اجباری عشایر بود که اصطلاحاً به «تخته قاپو» کردن مشهور بود. در این میان ایل بختیاری به عنوان یکی از ایلات مهم و مقتدر کشور مشمول طرح اجباری اسکان عشایر از جانب دولت رضاشاه گردید. این طرح بدون انجام مطالعات و تحقیقات کارشناسی و بدون فراهم آوردن زمینه های لازم و تنها به پشتوانه نیروی نظامی و...
: غلامرضا منصور رحمانی در 1291 شمسی به دنیا آمده و پس از تحصیل در دوره ابتدایی به دانشکده افسری و نیروی هوایی می‌رود. او به آلمان رفته و در این کشور فن و دانش خود را گسترده می‌کند و گفته می‌شود یکی از بنیان‌گذاران نیروی هوایی مدرن ایران بوده است. وی در دوران نهضت ملی رفتاری خارج از عرف افسران ارتش نشان می‌دهد و پس از کودتا به زندان می‌افتد. سرهنگ رحمانی پس از بازنشستگی اجباری به...
: در خصوص ماهیت رژیم پهلوی اول بحثهای فراوانی مطرح شده است. برخی او را دیکتاتور دانسته‌اند و برخی دیگر مستبدی که با ظاهری مدرن و نظام بوروکراتیک، چهره استبداد سنتی را در ایران به روز کرده است. شواهد اما گویای این است که رضاشاه در دوران سلطنت 16 ساله‌اش نه در شأن یک دیکتاتور بلکه در قالب مستبدی تمام‌عیار حکومت کرد. در خصوص ماهیت رژیم پهلوی اول بحثهای فراوانی مطرح شده است. برخی او را...
وکلایی که در دوره ریاست وزرایی سردارسپه انتخاب شدند، خوشبختانه اکثرا از طبقه متوسط اجتماع بودند و به هزارفامیل تعلق نداشتند! ولی علاوه بر آنها، قشر تازه به دوران رسیده‌ها نیز سر برآورد که شامل عده‌ای افسر و درجه دار قزاق از بریگاد قزوین بود که در زمان کودتای ۱۲۹۹ سیدضیاء، اینها در رکاب رضاخان از قزوین تا تهران طی طریق کرده و زیر سایه همقطار سابق خود (رضاشاه) به امارت و حکومت رسیدند. این...
خانه شعر و ادبیات با مشارکت موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی روز دوشنبه 20 بهمن ماه 1399 مراسم رونمایی از کتاب «رضانام تا رضاخان» اثر جدید آقای هدایت الله بهبودی را برگزار کردند. در این مراسم به مناسبت صدمین سالگرد کودتای رضاخان اثر جدید آقای هدایت الله بهبودی نویسنده توانا درباره زندگی رضاخان تا پیش از به قدرت رسیدنش در جریان کودتای انگلیسی سوم اسفند 1299 به علاقه‌مندان تاریخ معاصر ایران...
شاید در نگاه اول چنین به نظر آید که شخصیت و کارنامه رضاخان با گذشت یکصد سال از کودتای ۱۲۹۹ برای مردم ایران به‌خصوص علاقه‌مندان تاریخ پنهان نیست؛ اما اگر کمی ژرف‌تر بنگریم نکات بسیاری درباره او وجود دارد که ضرورت پژوهش بیشتر را نمایان می‌کند. با کودتای ۱۲۹۹ در یکصد سال پیش، تاریخ معاصر ایران وارد مرحله تازه‌ای شد. یک افسر ناشناس قزاق به نام رضاخان، که در میان هم‌قطارانش به رضا ماکسیم...
شخصی به نام سرهنگ عبدالله هدایت، رئیس رکن 3 ارتش بود. او فرد بسیار خوش‌بیانی بود و در دورانی که دانشجو بودم، استاد دعوتی دانشکده افسری بود و من، به عنوان یک شاگرد، از بیاناتش لذت می‌بردم و مسحور معلوماتش می‌شدم! یک سال مانور سالانه در حوالی شهریار برگزار شد و من هم به عنوان فرمانده گروهان لشکر یک در آن شرکت داشتم. در شهریار ارتفاعات زیاد نیست، ولی به هر حال روی بلندترین تپه برای رضاخان جایگاهی...
مهدی‌قلی هدایت معروف به مخبرالسلطنه، بعد از استعفای مستوفی‌الممالک نزدیک به شش سال و نیم (۱۶ خرداد ۱۳۰۶ ـ ۲۲ شهریور ۱۳۱۲) نخست‌وزیر دولت پهلوی اول بود. او در حالی صاحب‌منصب شد که ۶۳ بهار و خزان را پشت سر گذاشته بود و پیرغلامی بود که تسلیم بالادست خود بود. مهدی‌قلی هدایت پایدارترین کابینه را به خود اختصاص داد و با کرنش پایه‌های دیکتاتوری رضاشاه را محکم کرد. نخست‌وزیری مخبرالسلط...
رضاشاه را در جامعه ما با دیدگاه‌های مختلف قضاوت کرده‌اند. بسیاری وی را حاکمی مستبد و قلدر دانسته‌اند که با ماهیتی ضد مذهبی سعی در نابودی فرهنگ و سنن اسلامی و نهادهای دینی کشور داشته است. جمعی دیگر وی را به عنوان کسی که تونل و دانشگاه و راه آهن و.... ساخت می‌نگرند. اما صاحبان همه این دیدگاهها یک وجه مشترک در قضاوت خود دارند و آن اینکه همه پذیرفته‌اند که رضاشاه دیکتاتوری بود که هیچ رای یا نظری...
یکی از ارکان اصلی دولت مدرن، ارتش می‌باشد، که نقشی کلیدی در ساختار جامعه و حکومت جدید و روابط متقابل آنها دارد. اولین تلاش ها برای ایجاد ارتشی متشکل و منضبط به سبک اروپایی در دوران حکومت ناصر الدین شاه قاجار و توسط میرزاتقی‌خان امیرنظام، اولین صدراعظم ناصرالدین‌شاه صورت گرفت، اصلاحات متعددی، به‌ویژه در بخش مواجب و سربازگیری انجام شد. اگر چه ارتش ایران در قالب قشون متحدالشکل و...
گرچه گسترش هراس در میان مردم از یک‌سو و کنترل شدید مخالفان از سوی دیگر دو پایه سلطنت استبدادی پهلوی‌ها در ایران بود، اما در شیوه سیاست‌ورزی، تفاوت‌هایی میان رضاشاه و محمدرضا پهلوی وجود داشت که مقاله زیر به بررسی آن پرداخته است استبداد، به‌عنوان روشی برای اداره امور عمومی، در هر نظام و جامعه سیاسی دارای شکل ویژه و مشخصی است و این‌گونه است که هر مقطع تاریخی با...
فیروز میرزا فیروز مشهور به نصرت الدوله در سال ۱۲۶۴ شمسی از عزت ملک پنجمین دختر مظفرالدین شاه قاجار و نوه دختری امیرکبیر متولد شد. پدر فیروز، عبدالحسین فرمانفرما نام داشت. [1] دوران کودکی را در تبریز گذراند و از پنج سالگی تحصیلات مقدماتی شامل زبان فارسی، عربی، قرآن و شرعیات، حساب و هندسه و زبان فرانسه را تا حدی فرا گرفت. [2] در چهارده سالگی که پدرش به خارج از ایران، نجف، تبعید شد، در مدرسه...
تولد و نوجوانی ابوالفتح‌میرزا سومین فرزند پسر مظفرالدین شاه قاجار بود که در شهر ولیعهدنشین تبریز به دنیا آمد. مادر ابوالفتح میرزا که ظاهراً از خاندان قاجار نیز نبود نورالدوله لقب داشت[0] این موضوع باعث شد که سالارالدوله نتواند ولیعهد شود. سال تولد ابوالفتح میرزا را بیشتر پژوهشگران 1298 هجری قمری برابر با 1260 هجری شمسی و نوامبر 1881 میلادی ذکر کرده‌اند.[1] اما برخی دیگر از نویسندگان سال...
این متن که نخستین‌بار انتشار مـی‌یابد بـرگ‌هایی از تـاریخ سلماس از روزگار مشروطه تا اوایل سلطنت رضاشاه است. نویسنده آن،مرحوم جلیل بخش‌پور سلماسی است.وی تحصیلات اولیه خود را در مدرسه‌ای که شادروان سعید سلماسی(شهادت 25 صفر 1327 قمری در حوالی خـوی)در سلماس بنیانگذاری کرده بـود آغـاز کرد.پس از طی تحصیلات مرسوم،در گمرگ تهران مشغول گردید و به عنوان...
نویسنده کتاب «دستهای خالی پاهای خونین» در خصوص وجه‌تسمیه کتاب اظهار کرد: در زمان تدوین کتاب، قریب به 20 عنوان را انتخاب کردم. آخرین عنوانی که به آن رسیدم «رد پاهای خونین» بود. کتاب «دستهای خالی پاهای خونین» که به‌تازگی توسط انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشرشده است درواقع سعی دارد تا مخاطب خود را با رنج و سختی جنگ‌زدگان قصرشیرین در روزهای نخست حمله عراق به...
: بطوور معمول یکی از ویژه گی های دیکتاتورها در طول تاریخ این بود که در قبال نزدیکان و کسانی که پلکان رسیدن آنها به قدرت بودند، جفا کردند. در این میان رضاشاه زبانزده تاریخ نگاران است. زیرا او حداقل در دوران پادشاهی 16 ساله خود ( 1304 تا 1320) ، دستور قتل هشت نفر از نزدیکان خود را تنها به جرم اینکه زیادتر از حد لازم قدرت و محبوبیت پیدا کرده بودند ، صادر کرد که البته طرح حذف فیزیکی همه آنها...
اصل اموال و دارایی‌های خاندان پهلوی به املاک و زمین بر می گردد املاکی که رضاشاه با تهدید و به زور از مردم گرفت. رضاخانی که در ابتدای حکومتش در سال1304 نه ملکی داشت و نه دارایی ولی طی شانزده سال حکومت ظالمانه و قلدرمآبانه توانست تا سال 1320 حدود 44000 مستغل به زور تصاحب نماید. گفته می شود وسعت اراضی وی بیش از ده درصد زمین های کشاورزی کشور بود. تعداد روستاهایی که رضاشاه در مدت سلطنت خود تصاحب کرد، بالغ...
