انگلیس
: در روزهای اخیر تماس‌های متعدد داشتم از سوی خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها برای مصاحبه درباره اسناد جدید وزارت خارجه آمریکا که پنج‌شنبه، ۲۵ خرداد ۱۳۹۶/ ۱۵ ژوئن ۲۰۱۷، منتشر شد. از پاسخگویی امتناع کردم. در طول بیست سال اخیر ده‌ها مصاحبه و سخنرانی و مقاله و یک مجلد کتاب درباره کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ منتشر کرده‌ام. از نظر من، اینگونه بحث‌های تاریخی باید محققانه انجام شود نه...
بخش قابل توجهی از کوچندگان کشور ما در نیمه جنوبی کشور امرار معاش دارند. قلمرو بزرگترین ایلات کشور یعنی بختیاری و قشقایی و همچنین ایلات خمسه فارس ، عشایر ممسنی ، کهگیلویه و بویراحمد ، عرب خوزستان و الوار لرستان و مردم بیگانه ستیز تنگستان و دشستان نیز در این محدوده جغرافیایی واقع است. در تاریخ کهن کشور ما ، اجتماعات عشایری که از ظرفیتها ی بالای انسانی ، اقتصادی ، سیاسی و نظامی برخوردار...
نهضت جنوب در اوایل سال 1325 شمسى، عشایر و ایلات جنوب مرکب از سران ایلات قشقایى، حیات داودى، ممسنى، بویر احمدى و کوهمره‌اى، اتحادیه‌اى تشکیل دادند که به نام «نهضت جنوب» شهرت یافت. این نهضت گرچه به ظاهر رنگ ملى و میهن پرستى داشت و از جهتى محرومیتهاى مردم شهرها و عشایر فارس را به وسیله کارگزاران آن به نظر دولت مى‌رسانید، ولى عملاً هدف از بنیاد آن جلوگیرى از نفوذ عوامل حزب توده بود که...
اسکان عشایر از مهمترین سیاست‌هاى به اجرا درآمده پس از کودتاى 1299، موضوع تمرکز و یکپارچگى قدرت نظامى در ایران بود. این موضوع مورد تأیید و حمایت دولت انگلستان به واسطه حل مشکلات مربوط به استخراج نفت از جنوب ایران قرار داشت. بر اساس سیاست تمرکز گرایى، ایلات و عشایر ایران به ویژه دو ایل بختیارى و قشقایى که توانایى نظامى زیادى داشتند و در حوادث جارى کشور صاحب نفوذ بودند، مى‌بایست خلع سلاح...
به سلطنت رسیدن رضاخان پهلوی در چهارم اردیبهشت ماه (1305 ه. ش ) در ایران ،بختیاریها را با وضعیت بی سابقه ای روبرو ساخت، که سرانجام منجر به تضعیف نظام ایلی ،از دست دادن نقش سیاسی در سطح مملکت و بالاخره متلاشی شدن تشکیلات قبیله ای و کاهش محدوده ی آنها گردید[i]. در این زمان سیاست خارجه انگلیس بر این قرار گرفت که در ایران یک قدرت مرکزی به جای حکومت ضعیف قاجار و حکومتهای غیر رسمی و خود مختار محلی (مانند...
در بررسی روابط بختیاریها و انگلیسی‌ها، کسب امتیاز احداث جاده تجاری کاروان‌رو توسط کمپانی برادران لینچ که مناطق جنوبی و خوزستان را از طریق سرزمین بختیاری به اصفهان و سایر نقاط مرکزی ایران وصل می‌کرد، نقطه عطفی به حساب می‌آید که بر اساس آن، روابط بین دو طرف شکل رسمی به خود گرفت. جاده تجاری مذکور که به دلیل کسب امتیاز استفاده از آن توسط برادران لینچ[1] به جاده لینچ معروف شد، دارای...
درباره چگونگى ارتباط خوانین با صاحبان اراضى در معاملات خوانین بختیارى و شرکت نفت ایران و انگلیس اطلاعات دقیق و مشخصى در دست نیست. آیا خوانین اراضى مورد معامله با شرکت نفت را جزو دارایى شخصى خود به حساب مى‌آوردند یا متعلق به همه ایل مى‌دانستند؟ وجوه دریافتى چگونه تقسیم مى‌شد؟ و میزان سهم زارعین و اهالى بومى یا افراد ایل چقدر بود؟ و چگونه محاسبه مى‌شد؟ در پاسخ به سئوالات...
: در میان اسناد‌منتشرشده دولت انـگلستان،در سـایت Foreign & Commonwealth Office ( FCO)[1] دو سـند نیز درباره ایران،مرتبط با کودتای 28 مرداد 1332 دیده می‌شود که از اهمیت برخوردار است. سایت FCO بـه وزارت امور خارجه و کشورهای مشترک المنافع انگلستان مربوط است. جست‌وجوی ما برای دریافت ایـن موضوع که سندها پیـش از ایـن در ایران منتشر شده‌اند یا نه،به پاسخ منفی رسید....
روز 14 فروردین 1371 بخش‌هایی از اسناد محرمانه وزارت امور خارجه آمریکا درباره دخالت این کشور در کودتای 28 مرداد 1332 منتشر شد. با وجود گذشت بیش از شصت سال از کودتای آمریکایی – انگلیسی 28 مرداد 1332، مسئولان امریکایی هنوز در باره انتشار دقیق اسنادی که نقش سازمان سیا و اینتلیجنس سرویس انگلیس را در سازمان دهی و هدایت این کودتای ضد ملی روشن می کند، ملاحظات سیاسی – امنیتی خود را دارند. به همین دلیل هر از...
طی چند ماهه پس از کودتا دکتر «دونالد. ن. ویلبر» از مأموران بلندپایه سیا، که در طراحی و اجرای کودتای 28 مرداد 1332 نقش مهمی داشت و از جزئیات آن اقدام تبه‌کارانه آگاهی تمام و کمالی داشت، گزارشی از فرایند طراحی و اجرای کودتا تهیه و در اختیار مقامات سیاسی ـ اطلاعاتی دولت امریکا قرار داد تا بتوانند برای عملیاتهای مشابه (در آینده) از آن بهره‌برداری کنند. دونالد ویلبر فرایند نهایی شدن طرح کودتا علیه...
کودتای 28 مرداد سال 3213 از حوادث عبرت‌آموزی است که شناخت علّت وعوامل آن باعث درکِ درست از حوادث بعدی ایران خواهد شد. با نگاهی دقیق به این واقعه درمی‌یابیم که برخلاف ادعای رژیم پهلوی، حادثه‌ی 28 مرداد قیامی ملّی نبود، بلکه توسط آمریکا طراحی و اجرا شد. آمریکا همواره به بهانه‌های واهی به سلطه بر کشورها پرداخته است. آیزنهاور رییس‌جمهورآمریکا در نطقی در 15 مرداد 1332 ادعا می کند: « دولت...
: چند ماه پس از کودتای 28 مرداد دانلد. ان. ویلبر[1] مأمور ارشد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا و یکی از طراحان و فعالان اصلی کودتا جزوه ای به نام « سرنگونی مصدق، نخست وزیر ایران» تهیه کرد که در آن ضمن بیان چگونگی شکل گیری پروژه کودتا به نام پروژه آژاکس، به شرح رویدادهایی پرداخته است که منجر به سرنگونی دکتر محمد مصدق شد. کودتای 28 مرداد 32 در ایران نخستین کودتایی بود که دولت آمریکا توانست از...
: هدف از این نوشته بررسی وقایع سالهای 1330 تا 1332 و یا نحوه و تبیین کودتای 28 مرداد 1332نیست، بلکه منظور از این نوشته نگاه حکومت پهلوی به اتفاق روی داده در روز 28 مرداد 1332 است. شاه و دستگاه تبلیغاتی حکومت در تمام سخنرانیها، از این روز به عنوان قیام ملی نام می‌بردند، قیامی که توسط مردم ایران اعم از طبقات مختلف انجام گرفت اما در خلوت از اتفاق آن روز به عنوان کودتا یاد می‌کردند. شاه که در روز 25...
جرج کندی یانگ(1911-1990)از چهره‌های سرشناس سیاسی و اطلاعاتی تاریخ معاصر بریتانیاست که به دلیل جایگاه برجسته‌اش در حوادث معروف به"توطئه دولت ویلسون"2 و نقش او در ایجاد شبکه‌های سرّی پیمان ناتو در دوران جنگ سرد،بـه‌ویژه شبکه گلادیو در ایتالیا،مورد توجه جدّی پژوهشگران بریتانیا و سایر کشورهای غربی است.مورخین اطلاعاتی از یانگ به عنوان طرّاح عملیات کودتای 28 مرداد 1332...
رضا خان در مقاطع مختلف از حمایت های انگلیس بهره گرفت تا سلطنت پهلوی را برای خود فراهم آورد و پایه های حکومت استبدادی خود را برقرار و استوار ساخت. در ادامه به برخی از مستندات حمایت ای انگلیس از رضاخان پرداخته می شود : تلگرام تبریک جورج، پادشاه انگلستان برای رضاخان به شرح منتشر می شود: «لندن، 14 دسامبر. مناسبت میمون جلوس اعلیحضرت به تخت سلطنت را مغتنم شمرده و تبریکات بی‌شائبه خود را تقدیم...
سیدحسن تقی‌زاده در سال 1257ش در تبریز به دنیا آمد. او که در سال 1348 درگذشت در 9 دهه پرفرازونشیب تاریخ ایران، یعنی هنگامه انقلاب مشروطه، تشکیل مجلس شورای ملی، جنگ جهانی اول، کودتای 1299، تغییر سلطنت در ایران، جنگ جهانی دوم، تبعید رضاشاه و روی کار آمدن محمدرضای جوان، نهضت ملی شدن نفت، کودتای 1332 و... نقش‌های متفاوتی را در عرصه سیاسی متلاطم ایران بازی کرد که هر کدام به بررسی و بازخوانی دقیقی نیاز...
بررسی پیشینه تسهیلات کلان بانکی و ایجاد بانک خصوصی از طریق تأمین سرمایه آن از محل اخذ وام از سایر بانک‌ها به «هژبر یزدانی» چوبدار سمنانی که پیش از انقلاب اسلامی بزرگترین سرمایه‌دار ایران شد، بازمی‌گردد. هژبر یزدانی (۱۳۱۳ در سنگسر (مهدی‌شهر کنونی) – ۲۹ فروردین ۱۳۸۹ در کاستاریکا) از جمله افراد کلیدی در صحنه اقتصاد ایران در قبل از انقلاب ۵۷ بود. عکس هژبر یزدانی سلطان کلاهبرداری ایران...
: 12 خرداد ماه 1399 بیستمین سالروز اسوه ایثار و مقاومت در دوران اسارت سید آزادگان حاج علی اکبر ابوترابی است. به همین مناسبت نگاهی اجمالی به زندگی سراسر مبارزه ، مقاومت و زهد و پرهیزگاری این عالم جلیل القدر داریم. تولد سیدعلی اکبر ابوترابی فرد، درششم شهریور 1318، در شهر کریمه اهل بیت (س) – قم – در خانواده ای اهل علم و اجتهاد و منتسب به بیت رسالت (ص)، در دامن مادری علویه ، فرزندی پا به عرصه...
: سیدضیاءالدین طباطبایی در وقایع مهمی نظیر کودتای 1299، جنگ جهانی اول، مسائل ملی شدن نفت و ... جانبدار سیاست و منافع انگلستان در ایران بود. حتی بازگشت وی از تبعید 22 ساله نیز توسط انگلستان انجام گرفت. نفوذ کشورهای غربی در ایران زمان قاجار منجر به ایجاد طیف‌ها و لایه‌های سیاسی طرفدار آنها در سطح حاکمیت سیاسی ایران شد. این مسئله تا چند دهه بعد از اضمحلال قاجار و در در زمان پهلوی نیز ادامه...
درآمد : در 23 اردیبهشت 1359 پیکر شهیدان مهندس عباس لواسانی و دکتر علی اکبر صمدزاده دو دیپلمات جمهوری اسلامی ایران که در جریان گروگانگیری در سفارت ایران در لندن توسط عوامل رژیم بعث عراق به شهادت رسیده بودند ، به تهران منتقل و تشییع شد. به همین مناسبت روایت اسنادی دکتر تفرشی راجع به این ماجرا ، باز نشر می گردد ********* اشغال سفارت ایران در لندن در سال ۱۳۵۹ به روایت اسناد آرشیو ملی...
