رضاخان
برخی از مورخان که در کشور زندگی میکنند به صورت تدریجی و ملایم، شروع به تطهیر رضاخان کردهاند و این تطهیر با قدرت هرچه بیشتر در خارج از کشور توسط شبکههای ماهوارهای ادامه یافته است. در برنامههای گوناگون این شبکهها رضاخان را در حد قهرمان ملی که امنیت و مدرنیته را برای ایران به ارمغان آورده است بالابردهاند. برای بررسی تاریخی اینکه هدف از تطهیر رضاخان...
استبداد محمدرضاشاهی[1] در حقیقت کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد 1332 و بازگشت مجدد محمدرضاشاه به قدرت، آغاز حاکمیت و اقتدار واقعی پهلوی دوم بود. در پی پیروزی کودتا، قدرتهای معارض و موازی محمدرضا شاه، یکی پس از دیگری شکسته و سرکوب شدند. محمد مصدق و ملیگرایان، دیگر از صحنه کنار گذاشته شدند. گروههای سیاسی و معارض پهلوی دوم، به شدت منکوب گردیدند. قدرت عشایر ـ که در بسیاری مواقع در تضاد با...
ایلات عشایر هم در درون خود و هم در رابطه با سایر ایلات و هم در رابطه با حکومت مرکزی، چه در قالب مبارزه با حکومت مرکزی و چه دفاع از آن در برابر تهاجم بیگانگان و یا متمردان داخلی، شاهد حوادث تلخ و شیرین بیشماری در طول تاریخ خود بودهاند. به عبارت دیگر، هر ایلی همواره در درون خود، چه به طور طبیعی و چه به تحریک حکومت مرکزی، درگیر نبرد برای کسب قدرت بوده است. همچنین هر ایلی، خواه به طور طبیعی و...
نزدیک به نیم قرن پیش، قیامی مهم و خونین در بخشی از کشور ایران (جنوب و جنوب غربی) رخ داد، که ـ به اعتراف برخی آگاهان رژیم ـ حکومت پهلوی دوم را متزلزل کرد. این قیام اصیل و مردمی، در آن زمان «غائله جنوب»، «غائله فارس» یا «غائله فارس و خوزستان» خوانده شد. تضاد و تعارض عشایر با حکومت پهلوی، از همان آغاز اقدامات رضاشاه شروع شد. این روند دشمنی، با وجود سرکوب ایلات و عشایر در طول سالهای 1310...
رضا شاه در اجرای سیاستها و برنامه هایی که در معامله قدرت قول آن را به انگلیسی ها داده بود ، قلمرو جوامع ایلی را مورد تاخت و تاز قرار داد. در کنار اقدمات نظامی و قهرآمیز یک سلسله ترفند دیگر مانند: اسکان عشایر ، خلع سلاح ، قلع و قمع خوانین ، وضع مالیات های سنگین ، قانون متحد الشکل کردن لباس و کشف حجاب و... که اهداف و ماهیتی کاملاً سیاسی ، نظامی و امنیتی داشتند ، به اجرا در آورد. این اقدامات که بدون...
ارتباط رضاشاه با عشایر چه در دوران قدرتگیری و بخصوص در دوران پادشاهی و بخصوص در دوران پادشاهی وی اهمیت ویژهای در شناخت تاریخ معاصر ایران دارد چرا که از مهمترین اقدامات او خلع سلاح عشایر بوده است. در طول تاریخ، عشایر و ایلات همیشه مسلح بودهاند و این یک امر طبیعی و ضروری برای آنان بوده است و تصور اینکه روزی این اسلحه از آنان گرفته شود برای آنان غیرقابل باور بوده است و داشتن اسلحه برای یک...
دولت پهلوی اول در چارهجویی بر موضوعی که آن را «مسئله ایلات و عشایر» مینامید و بر پایه سه باورداشت به همپیوسته مدرنسازی، دولتسازی و ملتسازی، مبادرت به خطمشیگذاری برای جامعه عشایری نمود. پایههای خط مشی دولتی درباره ایلات و عشایر بر بنیاد اسکان، خلع سلاح، سلب قدرت از سران، سیاست متحد الشکل سازی لباس، مصادره اموال ایلات و عشایر بنا نهاده و با ترشرویی و...
: سر تخت شاهان بپیچد سه کار نخسـتین ز«بیـدادگر شهـــریار» دوم آنکه با«گنج» خویشی کند به «دینـار» کوشـد که بیشی کند سـوم آنکـه «بیمایه» رابـرکشد ز مـرد هنــرمنــد، بـــرتـر نهــد هدف از نگارش این مقاله، تبیین سه عامل فوق، درباره سقوط حکومت پهلوی نیست؛ هرچند هر سه عامل در این امر به طور جدی مؤثر...
پس از کشاکش فراوان بین رضاخان که بی محابا در پی کسب قدرت می تاخت و در این راه از هر حربه ای برای نیل به مقصود سود می جست و وطن پرستان و آزادیخواهانی که با زمامداری رضاخان بر باد رفتن تمام دستاورد های نهضت مشروطیت را پیش چشمان خود می دیدند، سرانجام بنا بر این گذارده شد که احمد شاه از سفر اروپا بازگردد و زمام امور را کشور را به عنوان پادشاه قانونی مشروطه به دست گیرد. هر چند احمد شاه قاجار میل و رغبت...
در بعد از ظهر روز سوم مه 1933، جورج ودزورث، دبیر سفارت آمریکا، با تی. ال. جکس، مدیر مقیم شرکت نفت انگلیس و ایران، گُلف بازی میکرد. مثل گذشته، بازی گُلف جکس را «سر شوق آورد و به پرحرفی انداخت» و در خلال حرفهایش چیزهایی درباره نقش رضا شاه در اعطای امتیاز جدید به انگلیسیها گفت. هارت در یکی از گزارشهای قبلیاش به روند پیشرفت رضا شاه از سال 1921 به بعد میکند:...
طی سالهای 1921 تا 1941 آمریکایی بدنبال ایفای نقش بیشتر در امور داخلی ایران بودند و به همین منظور، شناخت بیشتر کشور ایران و حکمرانان آن را در دستور کار خود قرار دادند. سفارت آن کشور در ایران نیز با برقراری ملاقات های مختلف و انجام تحقیقات گوناگون سعی نمود بر عمق شناخت خود بیافزاید که گزارش های به جا مانده حاکی از آن است. گزارشهای گوناگونی از وضعیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و نظامی ایران در این...
دهه50. امامخمینی در حال زیارت روزانه حرم مقدس علوی(ع) در نجف
: رضاشاه از سواد و تحصیلات چندانی برخوردار نبود. بنابراین طبیعی است که رفتار او در زمینهی توسعه مقلدانه باشد. از همینرو، به اعتقاد بسیاری، او پا جای پای آتاتورک نهاد؛ مسئلهای که بررسی آن قرار است موضوع محوری مقالهی حاضر باشد. بهراستی چه شباهتها و تفاوتهایی میان نوسازی آتاتورک و رضاشاه وجود دارد؟ نوسازی رضاشاهی یکی از انواع مدلهای نوسازی است که در اقصی نقاط جهان در...
درساعت یک بامداد سوم اسفند 1299، دو هزار و پانصد تن قزاق به فرماندهی رضاخان که از قزوین حرکت کرده بودند، از دروازههای قزوین و حضرت عبدالعظیم به تهران وارد شده و بدون هیچ درگیری خاصی شهر تهران را تصرف و دولت سپهدار را سرنگون کردند. قزاقها مراکز مهم و استراتژیک شهر را تصرف کرده کنترل سازمانهای دولتی را به دست گرفته و با احمد شاه وارد مذاکره شدند. رضاخان که با طراحی و پشتیبانی...
کودتای سوم اسفند 1299 ماحصل آشفتگیهای سیاسی دوران انقلاب مشروطه بود، این کودتا با حمایت انگلیسیها و عاملان داخلی اش مانند سید ضِیاء طبطبایی و رضاخان شکل گرفت. مواجب بگیران انگلیس در نیروهای قزاق به عنوان عامل اجرایی کودتای سوم اسفند 1299 زمینه را برای حاکم شدن دیکتاتوری 16 ساله رضا خان فراهم کردند. بدین ترتیب ایران وارد مرحله جدیدی از تاریخ خود شد.
: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیمروزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته، صبح امروز یکشنبه مورخ ۳ اسفندماه ۹۹، به صورت مجازی و پخش از طریق ادوبی کانکت برگزار شد. در ادامه متن سخنرانی دکتر یقوب توکلی را با هم میخوانیم: ******* دکتر یعقوب توکلی با...
: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیمروزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته، صبح روز یکشنبه مورخ ۳ اسفندماه ۹۹، به صورت مجازی و پخش از طریق ادوبی کانکت برگزار شد. در ادامه متن سخنرانی دکتر محمد جواد لاریجانی را با هم میخوانیم: ******* سکولاریسم...
: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیمروزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته، صبح روز یکشنبه مورخ ۳ اسفندماه ۹۹، به صورت مجازی و پخش از طریق ادوبی کانکت برگزار شد. در ادامه متن سخنرانی دکتر ابراهیم متقی را با هم میخوانیم: ******* آقای دکتر...
: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیمروزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته به صورت مجازی و پخش زنده از طریق ادوب کانکت برگزار شد. پیش از این پنج کرسی ترویجی و دو نشست علمی با حضور صاحبنظران جهت واکاوی کودتایی ۱۲۹۹ توسط گروههای مطالعات انقلاب...