رضاخان
صفحه اول روزنامه اطلاعات؛ ۱۷ بهمن ۱۳۱۹ (۹ محرم ۱۳۶۰ ق) (اخبار مربوط به برگزاری جشن ۱۵ بهمن)
روزنامه «اقدام» در شماره سوم تیر 1305 فهرستی از 36 نفر از حائزین اکثریت آراء حوزه انتخابیه تهران و حومه در انتخابات ششمین دوره مجلس شورای ملی را انعکاس داد. در رأس این فهرست نام آیت الله سید حسن مدرس به چشم می خورد و در ادامه نام برخی از چهره های مشهور قرار دارد که عبارتند از: مستوفی الممالک(میرزا حسن خان)، مصدق السلطنه(دکتر مصدق)، وثوق الدوله(میرزا حسن خان)، فیروزآبادی(آیت الله سید رضا...
فاصلۀ زمانی سال‌های 1921 تا 1941 در تاریخ ایران بیشتر به یک خلأ می‌ماند. به رغم کتاب‌های تاریخی متعددی که نوشته شده است، اطلاعات بسیار ناچیزی از این دوره در دست است. قحطی اسناد و مدارک تاریخی را می‌توان از انتشار فقط یک جلد مدارک مربوط به رضا شاه در این دوره، که در سال 1999 در تهران انتشار یافت، کاملاً دریافت. به چندین دلیل روشن، مدارک مستندِ بسیار اندکی در ارتباط با این دوره وجود دارد. نخست اینکه شدت...
رضاخان در نخستین ساعات پس از کودتای سوم اسفند 1299، در کنار اتومبیل مصادره شده نصرت‌الدوله فیروز **** او [= ژنرال آیرنساید] در دفتر یادداشت روزانه خود می‌نویسد: با رضاخان مصاحبه [=صحبت] کردم و او را به طور قطع به فرماندهی قزاقها برگماشتم... مرد روراستی[!] هم هست ... دو شرط با او گذاشتم: 1- که از پشت سر به من خنجر نزند [=به انگلیس خیانت نکند] ... 2- که شاه نباید به هیچ‌وجه از سلطنت خلع شود. رضا خیلی راحت قول داد و...
رویدادهای دوشنبه 3 اسفند 1299 کودتا علیه دولت سپهدار در ساعت یک بامداد، دو هزار و پانصد تن قزاق به فرماندهی رضاخان که از قزوین حرکت کرده بودند، از دروازه‌های قزوین و حضرت عبد‌العظیم (علیه‌السلام) به تهران وارد شده و بدون هیچ درگیری خاصی شهر تهران را تصرف و دولت سپهدار را سرنگون کردند. قزاقها مراکز مهم و استراتژیک شهر را تصرف کرده کنترل سازمان‌های دولتی را به دست گرفته و با احمد شاه...
سوم اسفند ماه سال ۱۲۹۹ ه.ش تهران با بهت و اضطرابی ناشناخته روز خود را آغاز کرد. شب پیش از آن، صدای شلیک چند تیر توپ و هیاهوی سوارانی که در کوچه‌ها و گذرها به شتاب می‌تاختند، آسایش خواب را در چشمان ساکنان بعضی از محله‌ای پایتخت شکسته بود. در آن صبح سرد زمستانی، هنگامی که پیشه‌وران و رهگذران از مسیر هر روزه خود می‌گذشتند، حضور نظامیان مسلح و آماده را در معابر و چهارراه‌های اصلی و مراکز دولتی و نظامی...
روز 22 بهمن 1308 «چارلز سی هارت» وزیرمختار آمریکا در تهران در گزارشی که متعاقب اولین ملاقات خود با رضاشاه به آمریکا مخابره کرد، نوشت «مردی را ملاقات کردم که چند قدم بیشتر با توحش فاصله نداشت». در اواخر سال 1929، وزارت امورخارجه آمریکا اعلام کرد که «چارلز کامر هارت» وزیرمختار سابق آمریکا در آلبانی، به سمت وزیرمختار جدید آمریکا در ایران منصوب شده است. هارت و خانواده‌اش در اوایل...
کودتای ١٢٩٩ از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران محسوب میشود. این کودتا زمینه صعود تدریجی رضاخان سردارسپه به مراتب بالای قدرت و سرانجام اضمحلال سلسله ١٤٠ ساله قاجار را فراهم کرد. رضاخان در ابتدای امر فقط مرد نظامی کودتا بود. در پیمایش اولین گامها در راه قدرت به «ریاست دیویزیون قزاق» و لقب «سردارسپهی» از سوی احمدشاه مفتخر شد. اما چیزی نگذشت که عذر ماژور مسعودخان کیهان، وزیر جنگ، خواسته...
روزنامه «اقدام» در شماره سوم تیر ۱۳۰۵ فهرست ۳۶ نفر از حائزین اکثریت آراء حوزه انتخابیه تهران و حومه در انتخابات ششمین دوره مجلس شورای ملی را به چاپ رساند. در این فهرست که نام آیت‌الله سیدحسن مدرس در رأس آن قرار گرفته است، نام برخی دیگر از رجال سیاسی مشهور آن دوران نیز مشاهده میشود: مستوفی‌الممالک(میرزاحسن‌خان)، مصدق‌السلطنه(دکتر محمد مصدق)، وثوق‌الدوله(میرزاحسن‌خان)، فیروزآبادی(آیت...
: رشد و شکوفایی بهاییت در دوران رضاشاه آن‌چنان این فرقه را به وجد آورد که اسدالله مازندرانی از مبلغان و مورخان طراز اول بهایی در این باره می‌نویسد:«پس از برچیده شدن آن دولت [قاجاریه] که در تمام مدت با دولت امویه قابل تطبیق بود، اعلیحضرت رضاشاه پهلوی که در آن هنگام سردارسپه و رئیس‌الوزراء بود به سلطنت نشست و در 29 جمادی‌الاول 1344ق تخت و تاج شاهی ایران را تصرف نمود. از هر جهت رونقی جدید و...
مجله عصر اندیشه: چگونگی تبدیل شدن رضانام به رضاخان تحقیقی مفصل و عمیق را می‌طلبید که هدایت‌الله بهبودی در کتابش با بررسی ادوار تاریخی زندگی رضاخان تحت عنوان «رضانام تا رضاخان» به این مهم پرداخته است. اینکه وثوق‌الدوله و انگلیس و قرارداد ۱۹۱۹ چگونه پیش رفتند که راه در انتها منجر به پادشاهی رضاخان شد حکایت از افتادن سایه سنگین انگلیس بر سر مملکت و ناتوانی ایرانیان در بیرون کشیدن...
مراسم جشن فارغ‌التحصیلی دانشکده افسری در سال ۱۳۱۹ - همان‌گونه که در تصویر مشاهده میشود رضاشاه در این مراسم شمشیر حمایل کرده است(مقایسه شود با تصاویر بالا)
تصویر رضاشاه در اوایل سلطنت به همراه محمدرضا پهلوی(ولیعهد) - نفر پشت سر آنها چراغعلی‌خان امیراکرم (پسرعموی رضاشاه) است
۱۹ فروردین ۱۳۳۰، صادق هدایتِ ۴۹ ساله در فرانسه شیر گاز خانه را باز گذاشت و خودکشی کرد. هدایت را بسیاری با قلم ضددینی و افسرده‌اش می‌شناسند. جلال‌آل احمد، اما نگاهی متفاوت به هدایت دارد و او را نماد نسلی می‌داند که از حکومت رضاشاه جز استبداد و سیاهی و ناکامی ندید و ناامید شد. دکتر حسین آبادیان در بخشی از کتاب «معماران نظری حکومت خودکامه» به این مساله پرداخته است: در متون ادبی...
صبح امروز مراسم اختتامیه سی و نهمین جایزه کتاب سال با حضور و سخنرانی رئیس‌جمهور برگزار شد. در این مراسم که محمدمهدی اسماعیلی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، یاسر احمدوند (معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) و حجت‌الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا (دبیر علمی سی‌ونهمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران) نیزحضور داشتند، برگزیدگان و شایستگان تقدیر، در گروه‌های «کلیات»،...
آیرونساید پیش از خروج از ایران، در جلسه‌ای با رضاخان، از او قول می‌گیرد که پس از کودتا، علیه نیروهای انگلیسی که در حال ترک ایران خواهند بود اقدامی نکند. همچنین رضاخان به آیرونساید قول می‌دهد که علیه احمدشاه نیز دست به اقدامی نزند.
حکم می‌کنم ماده اول ـ تمام اهالی شهر طهران باید ساکت و مطیع احکام نظامی باشند. ماده دوم ـ حکومت نظامی در شهر برقرار و از ساعت هشت بعد‌از ظهر غیر از افراد نظامی و پلیس مأمور انتظامات شهر کسی نباید در معابر عبور نماید. ماده سوم ـ کسانی که از طرف قوای نظامی و پلیس مظنون به مخل آسایش و انتظامات واقع شوند فوراً جلب و مجازات سخت خواهند شد. ماده چهارم ـ تمام روزنامه‌جات، اوراق مطبوعه تا موقع تشکیل دولت به...
شهریورماه ١٣٠٠ در حالی که شش ماه از کودتای سوم اسفند رضاخان می‌گذشت، ژنرال دیکسون فرمانده انگلیسی که بازرس کل نیروهای نظامی در شرق ایران بود در نامه‌ای به لرد کرزن [وزیر امور خارجه وقت انگلیس] می‌نویسد که در بخشی از این نامه این‌طور می‌خوانیم: «تلاش‌های من برای رد هرگونه دخالت در کودتا، با بن‌بست مواجه شد و عموم مردم ایران معتقدند که این یک کودتای انگلیسی است. این...
جان.ال کالدول وزیرمختار آمریکا در ایران، در گزارش فصلی خود به وزارت خارجه، درباره انگلیسی‌بودن کودتای رضاخان چنین می‌نویسد: کودتا بدون خونریزی به پایان رسیده است. به زودی روشن شد که تمام چهره‌های برجسته این جنبش، ارتباط تنگاتنگی با سفارت بریتانیا دارند.
