حزب رستاخیز
به دنبال استعفای ناگهانی مصدق از نخست‌وزیری و روی کار آمدن قوام، فضای سیاسی کشور بار دیگر متشنج شد. مردم با رهبری آیت‌الله کاشانی دست به تظاهرات گسترده‌ای زدند و خواستار برکناری قوام‌السلطنه و بازگشت مصدق شدند. در همین زمان محمدرضا پهلوی دستور سرکوبی قیام را صادر کرد، متعاقب این دستور، آیت‌الله کاشانی ضمن هدایت قیام مردمی، پیامی خطاب به نیروهاى نظامى صادر می‌کند و مسئولیت آنان را...
آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی بعد از درگذشت آیت الله گلپایگانی و آیت الله اراکی یکی از هفت مرجعی بود که از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معرفی شد. او از مراجع حامی جمهوری اسلامی ایران بود و مشروعیت آن را ناشی از ولایت فقیه می‌دانست. لنکرانی همچنین از اندیشه‌های تقریبی حمایت می‌کرد و شرکت در نماز جماعت اهل سنت را جایز می‌دانست. مدفن او در حرم حضرت...
حماسه‌ی 17 خرداد 1354 هـ. ش مدرسه‌ی فیضه و مواضع آیت‌الله گلپایگانی می‌توان انقلاب اسلامی ایران را به عنوان یک حرکت اصیل و اسلامی دانست که از نقطه‌ی خاصی آغاز و در نقطه‌ی معینی به پیروزی رسید و دارای حوادث مهم و سرنوشت‌سازی بود. یکی از فرازهای برجسته‌ی انقلاب اسلامی قیام خونین 15 خرداد 1342 بود. امام خمینی که حرکت خود را علیه رژیم پهلوی سالهای قبل از این تاریخ آغاز کرده بود در...
اگرچه در حوزه مطالعات تاریخی، بویژه تاریخ معاصر ایران، خلاء وجود اسناد، یکی از نخستین علل استنکاف تاریخ‌نگاران از روی آوری به آن است; اما خسّت مراکز اسنادی و صاحبان اسناد خصوصی و نداشتن بایگانیهای مجهز و رایانه‌ای برای استفاده از اسناد در داخل کشور، از دیگر دلایل این روی‌گردانی است. با اینکه به تازگی از شدت فقر سندی در کشور کاسته شده و میزان دسترس به آن و انتشار اسناد توسط مراکز...
مبانی نظریه امنیت امنیت ملی[1] در فرهنگ علوم سیاسی به مصونیت نسبی یا مطلق یک کشور از حمله مسلحانه یا خرابکارانه سیاسی یا اقتصادی احتمالی همراه با وارد کردن ضربه کاری و مرگبار در صورت مورد حمله قرار گرفتن، تعریف شده است.[2] امنیت مورد نظر در این تعریف، امنیت نظامی ـ دفاعی است، موقعیت و وضعیتی از توانمندی دولت و ملت که می‌تواند در برابر حملات نظامی از خود صلابت به خرج دهد. این تعریف فاقد جامعیت...
فرصتی فراهم شد تا کتاب تاریخ شفاهی جناب آقای علی اسحاقی را مطالعه کنم. با توجه به تحقیقاتی که برای جلد دوم کتاب «مسائل اساسی جنگ در آثار ارتش و سپاه» دنبال می‌کنم، نکات بسیار جالب و کمیابی در کتاب یافتم که موجب نگارش این یادداشت شد. دلیل اهمیت و ارزش کتاب به نظرم فعالیت جناب آقای اسحاقی در حوزه «شنود» است که در درون ساختار اطلاعات سپاه شکل گرفت و بخش مهمی از توانمندی دفاعی- تهاجمی سپاه...
رقابت به شرط خیرخواهانه شاه بعد از شهریور 1320، احزاب متعددی مجال فعالیت برای مدت زمانی کوتاه را پیدا کردند، ولی بعد از کودتای 28 مرداد 1332، شاه با اتخاذ استراتژی کنترل و نظارت بر مردم و احزاب، از فعالیت احزاب مخالف جلوگیری به عمل آورد و خود عملا مبادرت به ایجاد احزاب دولتی نمود. او در برهه‌ای از حکومت خود، تشکیلات دو حزبی را به‌وجود آورد و در نهایت با ایجاد حزب واحد رستاخیز به سمت سیستم...
اولین اتوبوس در ایران توسط یک تاجر بلژیکی در شهر رشت به کار گرفته شد، اما به مرور زمان و با توجه به میزان کرایه، سودآوری و زیر ساخت های حمل و نقل توجیه اقتصادی آن رد شد و به همین دلیل اتوبوس به کار گرفته شده به یکی از تجار ایرانی به نام (معین التجار) فروخته شد. او نیز پس از انقلاب مشروطه اتوبوس خود را به تهران آورد و با کرایه هر نفر 3 شاهی مشغول به فعالیت شد که به مرور زمان تقاضا برای استفاده از این خودرو...
وقوع انقلاب اسلامی از جمله تحولاتی بود که در عرصه داخلی و خارجی تأثیرات متعددی به همراه داشت. اما آنچه موجب شکل‌گیری نظامی منسجم و اسلامی در پی این انقلاب شد، نقش و جایگاه ممتازی بود که نهاد مرجعیت و روحانیت در آن ایفا کرد. در واقع روحانیون مبارز در کنار امام خمینی(ره) حرکت انقلاب را به یک سمت و جهت مشخص رهنمون شدند و به مدیریت مسیر مبارزه با رژیم پرداختند. در عین حال روحانیون به دلیل...
درآمد: در 11 اسفند 1353 شاه در حضور نخست‌وزیر، نمایندگان مجلسین شورای ملی و سنا، رهبران احزاب و مقامات کشوری، تأسیس «حزب رستاخیز ملت ایران» را اعلام کرد و دستور داد تا همه مسئولین، رؤسای احزاب و مردم به عضویت حزب درآیند. همچنین امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر را به دبیر کلی حزب برگزید. او در مورد کسانی که مخالف عضویت در حزب بودند گفت: « کسی که وارد حزب جدید نشود... وابسته به یک سازمان...
در 11 اسفند 1353 شاه در حضور نخست‌وزیر، نمایندگان مجلسین شورای ملی و سنا، رهبران احزاب و مقامات کشور، تأسیس «حزب رستاخیز ملت ایران» را اعلام کرد و دستور داد تا همه مسئولین، رؤسای احزاب و مردم به عضویت حزب درآیند. همچنین امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر را به عنوان دبیرکل حزب برگزید. شاه در مورد کسانی که مخالف عضویت در حزب بودند گفت: « کسی که وارد حزب جدید نشود... وابسته به یک سازمان غیر‌قانونی است... چنین...
سالهای استثنایی و غیراستثنایی یک زندگی احمد زیرک‌زاده (1286-1372) در تهران متولد شد. «زیرک» تخلص شعری پدرش رجبعلی، پسر ارشد شیخ محمد یزدی معروف به شیخ منشادی بود. رجبعلی، چون فرانسه می‌دانست در اثنای جنگ جهانی اول به عنوان سرپرست گروهی از فرزندان بزرگان ایل بختیاری و همچنین فرزند خودش غلامحسین، برای تحصیل به فرانسه فرستاده می‌شود؛ در راه بازگشت از مکه می‌گذرد و به «حاج...
حیدرخان در سال ۱۲۵۹ در ارومیه به دنیا آمد اما در قفقاز بزرگ شد. «حیدرخان فرزند مشهدی میرزاعلی اکبر بوده که مردم او را عمو خطاب می‌کردند و به همین جهت حیدرخان را هم عمو اوغلی (پسر عمو) گفته‌اند. جد حیدرخان حاجی ملاعلی تاری ویردیوف بوده.»حیدر خان پس از تحصیل در رشته مهندسی برق در تفلیس، به خراسان می‌رود: «می‌گویند چون در دوره قاجار خواستند برای بارگاه حضرت رضا برق بکشند و لذا احتیاج به...
تاسیس نظام تک حزبی در ایران؛ هنگامی‌که یک روزنامه‌نگار اروپایی در گفت‌وگویی با شاه به وی یادآوری کرد که به‌کارگیری چنین لحنی با بیانیه‌های اولیه وی کاملاً تفاوت دارد، شاه در پاسخ گفت: «آزادی افکار! آزادی افکار! دموکراسی! دموکراسی؟ این واژه‌ها یعنی چه؟ هیچ‌کدامشان به درد من نمی‌خورد». محمدرضاشاه در واپسین سالهای منتهی به انقلاب اسلامی ایران هر چه بیشتر به سیستمِ...
منوچهر رزم‌آرا وزیر بهداری کابینه بختیار به منظور فریب افکار عمومی در اولین مصاحبه مطبوعاتی خود پس از تصدی مسئولیت در وزارت بهداری در مصاحبه با خبرنگاران در باره اختلاس بزرگ در دوره وزارت شجاع‌الدین شیخ‌الاسلام زاده افشاگری کرد. شجاع الدین شیخ الاسلام زاده در سال 1353 در دولت امیرعباس هویدا وزیر رفاه اجتماعی شد و در سال 1354 که این وزارتخانه در وزارت بهداری ادغام شد به وزارت بهداری رسید. در کابینه...
: بررسی عوامل سقوط رژیم پهلوی با کندو کاو در تاریخ منطقه ای خراسان، علی رغم اینکه همه عوامل را در برنمی گیرد و بنیادی ترین آنها نیز نمی باشد؛ اما روشنگر یکسانی و فراگیری علتها در سقوط حکمتها است. بویژه اینکه این دستاورد نه از راه انتزاعی و ذهنی، بلکه از راه ارزیابی ده ها هزار سند و داده های قطعی تاریخی فراهم آمده است. براساس این داده ها، از ترکیب ضعف در سه حوزه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، ضمن...
«ریال» (رویال: شاهی) نام سکه نقره اسپانیا و پرتغال است که در این دو کشور و مستعمرات آنان رواج داشت و ارزی جهانی بشمار می‌رفت. در اواخر سده هیجدهم میلادی، در ایران سکه «ریال» معادل یک هشتم تومان ارزش داشت. در زمان شاه طهماسب صفوی (سده شانزدهم میلادی و مقارن با دوران الیزابت اول تودور در انگلستان)، واحد پول ایران «تومان» (سکه طلا) و واحد کوچک‌تر «شاهی» (سکه نقره) بود. در این...
در سلسله مقالات «دو قرن فراز و نشیب مطبوعات و سیاست در ایران» نامی از حیدر عمواوغلی به‌میان آمده بود و نگاهی به خاطرات سید حسن تقی‌زاده که می‌نویسد «... پس از یک سال که آقا سید عبدالله (آیت‌الله بهبهانی) از کربلا برگشت و قدرت پیدا کرد، یک شب او را کشتند. دو دستگی پیدا شده بود. حتی گفتند من دست در کشتن سید عبدالله داشتم. دروغ محض بود... شاید حیدرخان برقی دست داشت». یکی از...
کارشناس مسئول بخش تاریخ شفاهی مرکز اسناد صنعت نفت ایران با تشریح فعالیت‌های صورت گرفته در این بخش گفت: «وزارت نفت، در دوره بعد پیروزی از انقلاب اسلامی سازمان یافته و تشکیل شده است و بنابر بررسی‌های صورت گرفته، 11 تن وزیر و کفیل از سال 1358 تاکنون در مسند وزارت نفت فعالیت کرده‌اند. قصد داریم خاطرات همگی این شخصیت‌ها درباره وقایع را در کنار خاطرات مدیران ارشد و کارگران صنعت نفت گردآوری...
