مبارزات مردمی
 قشقایی ها و جنگ جهانی دوم

قشقایی ها و جنگ جهانی دوم

در سال 1914 میلادی جنگ اول بین انگلستان و روسیه و فرانسه از سویی و المان و اطریش و عثمانی از سویی دیگر که متحدین نامیده میشدندشروع شد با وجود اعلام بی طرفی از جانب دولت ایران دول متحارب این بی طرفی را محترم نشمرده و هر کدام با اعزام نیروهایی به داخل ایران سعی در تقویت مواضع خویش کردند . علاوه بر این هر کدام از طرفین تلاش کردند که با استفاده از عناصر محلی اوضاع را به نفع خویش بر گردانند. در این سالها...

ادامه مطلب

 نگاه استراتژیک بریتانیا به خوانین بختیاری در دوران قاجاریه

نگاه استراتژیک بریتانیا به خوانین بختیاری در دوران قاجاریه

 «دیوید ویلیامسن» کاردار وقت آمریکا در تهران در گزارش 2 مه 1929 خود از ناآرامی در فارس گزارش می‌‌دهد: «ناآرامی‌هایی در استان فارس گزارش شده که پیامدهای چندان وخیمی به دنبال نداشته است. عشایر قشقایی به رهبری علی‌خان قشقایی* چندین بار به جمعیتی که در این استان اسکان یافته‌اند حمله کرده‌اند... رؤسای عشایر قشقایی به سرعت دستگیر شدند و گمان می‌رود که در زندان جدید قصر...

ادامه مطلب

 حسین قلى‏ خان ایلخانى

حسین قلى‏ خان ایلخانى

 حسینقلى‌خان ایلخانى پسر بزرگ جعفرقلى‌خان، مادرش بى‌بى شاه‌پسند دختر على صالح‌خان است. حسینقلى‌خان در سال 1252ه ق متولد شد. او بعد از کشته شدن پدرش و پس از مدتها معارضه با عمویش کلبعلى‌خان ناچار شد در سن بیست سالگى به خدمت منوچهرخان معتمدالدوله حاکم اصفهان درآید، منوچهرخان در همان ایام جهت سرکوبى محمدتقى‌خان به منطقه بختیارى لشکرکشى کرده بود، او با حمایت معتمدالدوله مورد توجه...

ادامه مطلب

 بختیاری ها و جنگ جهانی اول

بختیاری ها و جنگ جهانی اول

   وقتی در سال 1314 میلادی جنگ جهانی اول شعله ور گردید ، کمتر کسی فکر می کرد که دامنه و زبانه آن سراسر دنیا را فرا بگیرد. بسیاری از کشورها برای در امان ماندن از گزند و آسیبهای جنگ اعلام بیطرفی کردند. اما چون طرفین درگیر در جنگ به ویژه انگلستان در بسیاری از کشورها حضور داشت و یا بخشی وسیعی از دنیا مستعمره اش بود ، وقوع جنگ در هر نقطه ای ممکن بود. طرفین درگیر برای آسیب رساندن به یکدیگر ، هر فرصتی را...

ادامه مطلب

 بختیارى‏ها و انگلیسى‏ها؛ گسترش روابط رسمى

بختیارى‏ها و انگلیسى‏ها؛ گسترش روابط رسمى

     در بررسى روابط بختیارى‌ها و انگلیسى‌ها، کسب امتیاز احداث جاده تجارى کاروان‌رو توسط کمپانى برادران لینچ که مناطق جنوبى و خوزستان را از طریق سرزمین بختیارى به اصفهان و سایر نقاط مرکزى ایران وصل مى‌کرد، نقطه عطفى به حساب مى‌آید که بر اساس آن، روابط بین دو طرف شکل رسمى به خود گرفت.      جاده تجارى مورد بحث که به دلیل کسب امتیاز استفاده از آن توسط برادران لینچ[1]...

ادامه مطلب

 اولین شورش ابوالقاسم خان بختیاری

اولین شورش ابوالقاسم خان بختیاری

اوضاع مملکت بعد از شهریور1320 در دوره قاجاریه ایل بختیاری به سبب ظهور خوانین بزرگی مانند حسین قلی خان بختیاری( که توانست عنوان ایلخانی را برای خود کسب کند و قلمرو خود را بسیار گسترش دهد و در نتیجه  نفوذ ، قدرت و ثروت خود را تا حد زیادی افزایش دهد) ، گسترش و نهادینه شدن ساختار منسجم ایلی ، یکپارچه شدن شاخه های هفت لنگ و چهارلنگ ،  نقش ایل بختیاری در  سقوط استبداد صغیر ، برقراری مجدد مشروطیت و...

ادامه مطلب

 اطلاعاتی درباره ایل بختیاری

اطلاعاتی درباره ایل بختیاری

تاریخچه سرزمینی وسیع که امروزه به نام چهارمحال وبختیاری شناخته شده است نام خود را از ایلی گرفته که به بختیاری شهرت دارد . این سرزمین از دیر باز یکی از مکانهای بوده که میراث تمدنی ایران باستان را در دل خود جا داده و نقوش برجسته ایلامی در مناطق کول فره – اشکفت سلمان و قلعه تل بیانگر ان است که این سرزمین بخشی از قلمرو دولت ایلامی بوده است سر زمین بختیاری قریب 820/142کیلو متر مربع وسعت دارد که در...

ادامه مطلب

 قلمرو بختیاریها، نفت و جنگ بین الملل اول

قلمرو بختیاریها، نفت و جنگ بین الملل اول

 جنگ جهانی اول در ژوئیه سال 1914/ شعبان1332ق آغاز شد. دولت ایران چهار ماه بعد در برابر متفقین و متحدین اعلام بیطرفی کرد. وضعیت سرزمین بختیاری با شروع جنگ بسیار پیچیده شد؛ زیرا عوامل متعددی در پیچیدگی اوضاع نقش داشتند. برخی از این عوامل درونی و برخی دیگر جزو عوامل خارجی به حساب می‌آیند. مهم‌ترین عوامل داخلی مؤثر بر اوضاع سرزمین بختیاری عبارت بودند از: 1. اختلاف بین طوایف بختیاری و رقابت آنها با...

ادامه مطلب

 بختیارى‏ها و شرکت نفت ایران و انگلیس پس از کودتا تا قرارداد 1933م-1312ق

بختیارى‏ها و شرکت نفت ایران و انگلیس پس از کودتا تا قرارداد 1933م-1312ق

     سیاست انگلستان در ایران در طول سال‌هاى پایانى جنگ بین‌الملل اول متناسب با تغییر و تحولات در روسیه و انقلاب آن کشور و تأثیر انقلاب روسیه در مناطق مختلف ایران، به ویژه پس از مخالفت با تصویب قرارداد 1919م/1297ش دستخوش تغییر شد. سر پرسى لورین ــ وزیر مختار جدید بریتانیا در تهران ــ مأمور تصحیح، اجرا و ابلاغ این تغییر سیاست انگلیس در ایران و انطباق آن با شرایط جدید شد. به همین دلیل پس از کودتاى...

ادامه مطلب

منازعه جدید بر سر اراضى در معاملات خوانین بختیاری با انگلیسی ها

منازعه جدید بر سر اراضى در معاملات خوانین بختیاری با انگلیسی ها

   هنوز چند ماهى از توافق بین خوانین، رینولدز و دکتر یانگ براى تنظیم امور حراست و نگهبانى از تأسیسات و مناطق نفتى نگذشته بود که مشکلات جدیدى بین دو طرف بروز کرد. این مشکلات از آنجا ناشى شد که دو تن از خوانین بختیارى، یعنى لطفعلى‌خان امیرمفخم و محمدجوادخان سردار اقبال[1] طى نامه‌اى به ویلانز[2] ــ جانشین مدیر میادین نفتى شرکت نفت ایران و انگلیس در میدان نفتون ــ به اقدامات شرکت اعتراض...

ادامه مطلب

 بختیارى‏ها و نفت؛ اولین گام‏ها 1905-1903م/ 1323-1321ق

بختیارى‏ها و نفت؛ اولین گام‏ها 1905-1903م/ 1323-1321ق

     مظفرالدین شاه قاجار در سال 1313ق به دنبال قتل پدرش به دست میرزا رضا کرمانى بر تخت سلطنت نشست. در طول سال‌هاى بعد، دربار قاجار درصدد برآمد تا با اخذ وام از منابع خارجى، به ویژه روسیه و انگلیس نیازهاى مالى خود را برطرف کند. تلاش‌هاى دربار قاجار بالاخره در اواخر سال 1899 و اوایل سال 1900م به نتیجه رسید. اولین قرضه بزرگ از سوى دولت روسیه تزارى به مبلغ 000,500,22 منات روسى به ایران پرداخت شد. پرداخت...

ادامه مطلب

 نگاه  بریتانیا به خوانین بختیاری در دوران قاجار

نگاه بریتانیا به خوانین بختیاری در دوران قاجار

 دولت انگلیس که در دوران حیات سلسله قاجار، روابط پرفراز و نشیب و رو به گسترشی را در ایران طی می‌کرد، ایران را بیشتر به عنوان سرزمینی حائل بین روسیه تزاری و مرزهای مستعمره طلایی‌اش ــ هند ــ می‌نگریست. به همین دلیل چندان تلاشی برای سرمایه‌گذاری در ایران و دفاع از آن سرمایه‌گذاری و منافع احتمالی نمی‌کرد زیرا می‌خواست از تشدید رقابت و تحمل هزینه‌های آن با روسیه با توجه به همجواری...

ادامه مطلب

 نگاهی به سیاست عشایری رضاشاه

نگاهی به سیاست عشایری رضاشاه

  احمدشاه قاجار، آخرین پادشاه سلسله قاجاریه، که فردی سست‌اراده و بیحال و عاشق تفریح و سفر بود؛ در آخرین مسافرت خارجی خویش، تمام اختیارات مملکت را به رضاخان سردار سپه، سپرد.[1] «ایوانف» محقق روسی، معتقد است؛ که دراین موقع «... قاجارها هیچگونه قدرتی در اختیار نداشته ]و[ تمام قدرت حکومت در دست رضاخان بود.»[2] زیرا، رضاخان، ‌شاه را مجبور کرده بود به خارج از کشور رود و برادر وی را که...

ادامه مطلب

 ابوالقاسم خان بختیار و نهضت جنوب

ابوالقاسم خان بختیار و نهضت جنوب

بخش قابل توجهی از کوچندگان کشور ما در نیمه جنوبی کشور امرار معاش دارند. قلمرو بزرگترین ایلات کشور یعنی بختیاری و قشقایی و همچنین ایلات خمسه فارس ، عشایر ممسنی ، کهگیلویه و بویراحمد ، عرب خوزستان و الوار لرستان و مردم بیگانه ستیز تنگستان و دشستان نیز در این محدوده  جغرافیایی واقع است. در تاریخ کهن کشور ما ، اجتماعات عشایری که از ظرفیتها ی بالای انسانی ، اقتصادی ، سیاسی و نظامی برخوردار...

ادامه مطلب

 دوره پهلوی دوم در استان فارس

دوره پهلوی دوم در استان فارس

نهضت جنوب در اوایل سال 1325 شمسى، عشایر و ایلات جنوب مرکب از سران ایلات قشقایى، حیات داودى، ممسنى، بویر احمدى و کوهمره‌اى، اتحادیه‌اى تشکیل دادند که به نام «نهضت جنوب» شهرت یافت. این نهضت گرچه به ظاهر رنگ ملى و میهن پرستى داشت و از جهتى محرومیتهاى مردم شهرها و عشایر فارس را به وسیله کارگزاران آن به نظر دولت مى‌رسانید، ولى عملاً هدف از بنیاد آن جلوگیرى از نفوذ عوامل حزب توده بود که...

ادامه مطلب

 دوره پهلوی اول در استان فارس

دوره پهلوی اول در استان فارس

اسکان عشایر از مهمترین سیاست‌هاى به اجرا درآمده پس از کودتاى 1299، موضوع تمرکز و یکپارچگى قدرت نظامى در ایران بود. این موضوع مورد تأیید و حمایت دولت انگلستان به واسطه حل مشکلات مربوط به استخراج نفت از جنوب ایران قرار داشت. بر اساس سیاست تمرکز گرایى، ایلات و عشایر ایران به ویژه دو ایل بختیارى و قشقایى که توانایى نظامى زیادى داشتند و در حوادث جارى کشور صاحب نفوذ بودند، مى‌بایست خلع سلاح...

ادامه مطلب

 انگلیس ،حکومت پهلوی ،بختیاریها

انگلیس ،حکومت پهلوی ،بختیاریها

 به سلطنت رسیدن رضاخان پهلوی در چهارم اردیبهشت ماه (1305 ه. ش ) در ایران ،بختیاریها را با وضعیت بی سابقه ای روبرو ساخت، که سرانجام منجر به تضعیف نظام ایلی ،از دست دادن نقش سیاسی در سطح مملکت و بالاخره متلاشی شدن تشکیلات قبیله ای و کاهش محدوده ی آنها گردید[i]. در این زمان سیاست خارجه انگلیس بر این قرار گرفت که در ایران یک قدرت مرکزی به جای حکومت ضعیف قاجار و حکومتهای غیر رسمی و خود مختار محلی (مانند...

ادامه مطلب