متفقین
شیوع «تیفوس» در ایران در ایام جنگ جهانی دوم

شیوع «تیفوس» در ایران در ایام جنگ جهانی دوم

: به فاصله‌ چند ماه پس از اشغال ایران توسط نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم، در بهار سال ۱۳۲۱ آوارگان لهستانی نیز از روسیه به شمال ایران گسیل شدند. در جریان سرازیرشدن این آوارگان که تا تابستان ۱۳۲۲ ادامه داشت، دست کم ۱۵۰ هزار نظامی و غیرنظامی لهستانی وارد ایران شدند. در همین مدت و در حالی‌که ایرانیان گرفتار قحطی ناشی از اشغال کشور شده بودند، بیماری «تیفوس» نیز در ایران شیوع بسیار...

ادامه مطلب

آخرین حضور رضاشاه در یک مراسم نظامی

آخرین حضور رضاشاه در یک مراسم نظامی

مراسم جشن فارغ‌التحصیلی دانشکده افسری در سال ۱۳۱۹ - همان‌گونه که در تصویر مشاهده می‌شود رضاشاه در این مراسم شمشیر حمایل کرده است(مقایسه شود با تصاویر بالا)

ادامه مطلب

آوارگان لهستانی مقیم ایران به روایت کتاب «ایران پل پیروزی، سرزمین قحطی»

آوارگان لهستانی مقیم ایران به روایت کتاب «ایران پل پیروزی، سرزمین قحطی»

بهار ۱۳۲۱ درحالی که کمتر از یک سال از اشغال ایران توسط متفقین (انگلستان، شوروی و آمریکا) می‌گذشت و قحطی کشور را فرا گرفته بود، ناگهان شوروی اعلام کرد قصد دارد آوارگان لهستانی جنگ را به ایران بفرستد. در جریان این فرآیند که بیش از یک سال به طول انجامید، بیش از ۱۵۰ هزار آواره‌ی نظامی و غیرنظامی لهستانی به ایران منتقل شدند. دکتر محمدقلی مجد در فصل دهم کتاب «ایران پل پیروزی، سرزمین قحطی» به این...

ادامه مطلب

اسنادی از قتل و غارت ارتش شوروی در دوران اشغال ایران

اسنادی از قتل و غارت ارتش شوروی در دوران اشغال ایران

شهریور سال ۱۳۲۰، انگلیس از جنوب و شوروی از سمت شمال، به ایران حمله کرده و ظرف چند ساعت حکومت رضاشاه سقوط کرده و کشور توسط متفقین اشغال شد. شوروی و انگلیس که تا چند سال پس از حمله، ایران را تحت اشغال خود داشتند، علیرغم توافق قبلی‌شان مبنی بر عدم استفاده از ذخایر غله مردم ایران، دائماً درحال بهره برداری از ذخیره غذایی ایران بودند. در مواقعی هم که با مخالفت روبرو می‌شدند، سعی می‌کردند با ارعاب و...

ادامه مطلب

ملاقات محمدرضا پهلوی با چرچیل در تهران

ملاقات محمدرضا پهلوی با چرچیل در تهران

ملاقات محمدرضا پهلوی با وینستون چرچیل و فرانکلین روزولت در سفارت شوروی در تهران؛ آذرماه ۱۳۲۲

روزنامه اطلاعات؛ ۱۵ آذر ۱۳۲۲: از اداره انتشارات سفارت انگلیس سه‌شنبه ۸ آذر(۳۰ نوامبر) «در این روز شصت‌ونهمین سال تولد مستر چرچیل بود...اولین وعده مستر چرچیل ساعت ۱۲‌ و نیم با شاه ایران بود و در سالن پذیرایی سفارت کبرای شوروی ملاقات به عمل آمد. مستر چرچیل یک ربع از ۱۳ گذشته از سفارت انگلیس خارج شد. سرریدر بولارد و افسر قسمت همراه او بودند...وقتی از ملاقات پادشاه خارج شد، هر دو روی...

ادامه مطلب

محمدرضا پهلوی به نقش متفقین در به سلطنت رساندنش اقرار کرده بود

محمدرضا پهلوی به نقش متفقین در به سلطنت رساندنش اقرار کرده بود

گزیده‌ای از بیانات امام خمینی(ره) در مورد چگونگی به سلطنت رسیدن محمدرضا پهلوی «...خودش[=محمدرضا پهلوی] گفت که مرا، مرا نصب کردند؛ خود متفقین آمدند در اینجا -در یکی از نطقهایش گفت[که‌]- متفقین آمدند در ایران و صلاحْ این دیدند که من باشم، که خاندان کذا باشد. خدا لعنتشان کند با این صلاحشان. کسی که دست‌نشانده دیگران است خدمت باید بکند؛ نمی‌تواند نکند...»(امام خمینی(ره)؛ ۱ تیر ۱۳۵۰) ...

ادامه مطلب

مراسم سوگند پادشاهی محمدرضا پهلوی

مراسم سوگند پادشاهی محمدرضا پهلوی

اجرای مراسم سوگند پادشاهی توسط محمدرضا پهلوی در مجلس شورای ملی؛ ۲۶ شهریور ۱۳۲۰

«...فکر می‌کنم چهار یا پنج روز پس از اولین ملاقات بود که ترات[=رئیس اطلاعات انگلیس در ایران و نفر دوم سفارت] گفت:«امشب همانجا بیا!» سر قرار رفتم. ترات گفت:«محمدرضا پیشنهادات ما را انجام داده و این خوب است...به هرحال یک اشکال پیش آمده. روس‌ها صراحتاً مخالف سلطنت هستند و خواستار استقرار رژیم جمهوری در ایران می‌باشند! آمریکایی‌ها هم بی‌تفاوتند و می‌گویند برای ما فرقی نمی‌کند که...

ادامه مطلب

شاه: هر زمانی که پادشاهان لایقی نداشتیم خارجیان کشور ما را اشغال می‌کردند

اظهارات غیرمنتظره محمدرضا پهلوی در مورد تاریخ ایران

شاه: هر زمانی که پادشاهان لایقی نداشتیم خارجیان کشور ما را اشغال می‌کردند

روزنامه اطلاعات؛ ۱۳ اسفند ۱۳۴۳: «...در گذشته هرگاه ما شاهان لایق داشتیم واقعاً بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین امپراتوری‌های جهان را به وجود آورده‌ایم و هر زمان پادشاهان لایقی نداشتیم دوران انحطاط آغاز می‌شد؛ خارجیان کشور ما را اشغال می‌کردند و استقلال ما را در هم می‌کوبیدند...».(بخشی از مصاحبه شاه با شبکه تلویزیونی غیردولتی انگلستان) با توجه به حمله نیروهای متفقین به ایران و اشغال...

ادامه مطلب

سرنوشتی که به سر ایران آمد

سرنوشتی که به سر ایران آمد

گزارش مطبوعاتی سفارت ایران در انکارا

روزنامه اقدام چاپ استانبول در مورخه 27 اوت 1941 در مقاله ای تحت عنوان بدبختی که بسر ایران آمد، مدعی شده است: سبب حقیقی حرکات لشگری که بر ضد ایران شروع گردیده است عبارت از یک مسئله سوق الجیشی میباش دو خود انگیسها و شورویها هم اعتراف می کنند برای دفاع از قفقاز و هندوستان از فشار آلمان بایستی یک جبهه انگلیس و شوروی تشکیل داده شود. علاوه از این برای عبور دادن آذوقه و لوازم جنگ آمریکا و انگلیس به روسیه یک راه...

ادامه مطلب

رضاشاه اطمینان داشت که با ورود متفقین، برکنار خواهد شد

روایتی از: ارتشبد حسین فردوست:

رضاشاه اطمینان داشت که با ورود متفقین، برکنار خواهد شد

ماجرای برکناری رضاشاه و انتصاب ولیعهد به سلطنت

 با پیشرفت آلمان نازی در جنگ جهانی دوم، مناسبات صمیمانه‌ای بین رضاخان و هیتلر بوجود آمد. ارتش آلمان تا کوه‌های قفقاز پیشروی کرده بود و به مرزهای ایران نزدیک می‌شد. متفقین به وحشت افتادند و با اطلاعاتی که از درون دربار رضاخان داشتند، مطمئن شدند که اگر ارتش آلمان بتواند خود را به مرزهای ایران برساند، رضاخان صددرصد در اختیار آلمان‌ها قرار خواهد گرفت و آلمان هیتلری از طریق ایران می‌تواند...

ادامه مطلب

نامه سفیر انگلیس به  قوام راجع به عدم همکاری ملاکین در تحویل گندم به ارتش متفقین

نامه سفیر انگلیس به قوام راجع به عدم همکاری ملاکین در تحویل گندم به ارتش متفقین

  نامه سفیر انگلیس در تهران به احمد قوام نخست وزیر راجع به عدم همکاری ملاکین در تحویل گندم به ارتش متفقین در 1321/7/7

ادامه مطلب

انگلستان و بلوای نان آذر 1321

انگلستان و بلوای نان آذر 1321

پيامدهای اقتصادی اشغال ايران

در سوم شهریور 1320، نیروهای متفقین (انگلستان و شوروی) بدون توجه به اعلام بی‌طرفی دولت ایران در جنگ جهانی دوم، به کشور ما حمله کردند و در عرض مدتی کوتاه ایران را به تصرف خود درآوردند. از نظر اقتصادی، با آنکه کشور ما، خود درگیر مشکلات عدیده‌ای، به خصوص قحطی و گرانی مایحتاج عمومی بود، می‌بایست عهده‌دار مخارج میهمانان ناخوانده خود نیز باشد. تمامی راه‌های کشور به خصوص خطوط راه...

ادامه مطلب

پیامدهای اشغال ایران در جنگ جهانی دوم

پیامدهای اشغال ایران در جنگ جهانی دوم

پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران یا به اصطلاح خودشان از دالان پارسی نیز برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند.به دنبال این تصمیم در سومین روز از شهریورماه ۱۳۲۰، نیروهای شوروی با حمله هوایی و زمینی از شرق و شمال و...

ادامه مطلب

نقش و عملکرد متفقین در بحران غله ایران به هنگام جنگ جهانی دوم

تاثیرات اشغال ایران در سوم شهریور 1320

نقش و عملکرد متفقین در بحران غله ایران به هنگام جنگ جهانی دوم

پذیرش و تحمل سختی‌ و مشقات و حتی بذل مـال و جان در راه حفظ میهن و پاسداری از ارزشهای معنوی‌ و مادی برای ملتها،سهل‌ و ساده‌ و چه بـسا لذت بخش باشد؛اما تـضییقات‌ مـادی و معنوی حاصل از منفعت و قدرت طلبی سردمداران کشورهای بیگانه،طاقت فرسا و تحمل‌ناپذیرند.جنگهای جهانی اول و دوم بر اثر رقابت و فزونخواهی دولتهای اروپایی‌ در‌ گرفت،ولی دامنه و تبعات آن کشور ایران را نیز شامل...

ادامه مطلب

پس از جنگ جهانی دوم بر ایران چه گذشت؟

از روایت مخبرالسلطنه تا محمدعلی کاتوزیان

پس از جنگ جهانی دوم بر ایران چه گذشت؟

با آغاز جنگ جهانی دوم در اول سپتامبر 1939 م.(9 شهریور 1318 ش) دولت ایران بی‌طرفی خود را در این جنگ رسما اعلام کرد اما طولی نکشید که با حمله آلمان به شوروی، ‌دامنه جنگ به مرزهای ایران نیز کشیده شد. در این گزارش برآنیم پیامدهای جنگ جهانی دوم را که در کتاب‌های مختلف منعکس شده است بررسی کنیم. این پیامدها ابعاد مختلفی داشته است اما در اینجا به طور اجمالی فقط به برخی از آن‌ها می‌شود.  *...

ادامه مطلب