کلاه پهلوی
حزب توده سروصدا به راه انداخت و غائله آذربایجان را به‌ وجود آورد

حزب توده سروصدا به راه انداخت و غائله آذربایجان را به‌ وجود آورد

: فعالیت «فراکسیون توده» در مجلس چهاردهم، حزب توده را در سطح جامعه معرفی کرد و مواضع سیاسی او را زیر ذره‌بین افکار عمومی قرار داد. برخلاف نظریه لنین، «تریبون پارلمان» نه تنها به رشد حزب توده در سطح جامعه کمک نکرد بلکه به نخستین گام مهم در افشای ماهیت وابسته حزب توده بدل گردید. مواضع حزب توده در دو مسأله مهم سیاسی روز، در این افشاگری، انزوا و منفوریت حزب توده به عنوان یک حزب وابسته به...

ادامه مطلب

شرح حال مهدی قلی‌خان هدایت مشهور به مخبرالسلطنه؛

شرح حال مهدی قلی‌خان هدایت مشهور به مخبرالسلطنه؛

سیاستمداری که دیکتاتوری رضاشاه را تحکیم کرد مهدی قلی‌خان هدایت مشهور به مخبرالسلطنه، فرزند علیقلی‌خان مخبرالدوله در سال 1243ش در تهران متولد شد. حضور او در این خانواده و تربیت آنها، مهدی قلی‌خان را مجاب کرد تا از همان کودکی به آموختن علومی چون عربی، تاریخ، جغرافیا و ریاضیات بپردازد. او زبان فرانسوی را به خوبی فراگرفت و در پانزده‌سالگی برای ادامه تحصیل رهسپار آلمان شد. دو سال در این کشور...

ادامه مطلب

ریل‌گذار استبداد رضاشاهی

نخست‌وزیری مخبرالسلطنه هدایت

ریل‌گذار استبداد رضاشاهی

مهدی‌قلی هدایت معروف به مخبرالسلطنه، بعد از استعفای مستوفی‌الممالک نزدیک به شش سال و نیم (۱۶ خرداد ۱۳۰۶ ـ ۲۲ شهریور ۱۳۱۲) نخست‌وزیر دولت پهلوی اول بود. او در حالی صاحب‌منصب شد که ۶۳ بهار و خزان را پشت سر گذاشته بود و پیرغلامی بود که تسلیم بالادست خود بود. مهدی‌قلی هدایت پایدارترین کابینه را به خود اختصاص داد و با کرنش پایه‌های دیکتاتوری رضاشاه را محکم کرد.  نخست‌وزیری مخبرالس...

ادامه مطلب

عملیات جاسوسی شوروی در ایران در دوره رضاشاه

بر اساس زندگی و خاطرات ژرژ آقابکف ۱۳۰۷- ۱۳۰۵ شمسی

عملیات جاسوسی شوروی در ایران در دوره رضاشاه

در پاییز سال ۱۳۰۹ خورشیدی پلیس ایران شبکه‌ای بزرگ از جاسوسان شوروی را در ایران کشف کرد. ابعاد و وسعت این شبکه جاسوسی آن‌چنان وسیع بود که هیئت حاکمه ایران را در بهت و حیرت فرو برد. اغلب اعضای این شبکه را کارمندان وزارتخانه‌های ایران اعم از وزارت پست، خارجه، جنگ و دیگر ادارات دولتی تشکیل می‌داد. حتی افراد سرشناس و مهمی همچون تیمورتاش وزیر دربار در مظان اتهام عضویت در این شبکه قرار گرفتند. کشف این تشکیلات ضربه بزرگی به روابط دو کشور وارد کرد. حکومت ایران این رفتار را خصمانه تلقی کرد و تا پایان دوره رضاشاه همواره با سوءظن به همسایه شمالی خود می‌نگریست. بازیگردان اصلی این تشکیلات آقابکف از اهالی ترکستان شوروی، که پیش از این در آسیای مرکزی، مأموریت مهم مبارزه با باسمه‌چیان را عهده‌دار بود، بالاخره توانست با از میان برداشتن انورپاشا به مبارزات آنها خاتمه دهد و در ازای این موفقیت ترفیع درجه گرفته و کمی بعد به افغانستان اعزام شود. در این مقاله بر آنیم با استفاده از روش تحقیقات تاریخی و شیوه تبیینی- تحلیل اسنادی به بررسی و تحلیل روند حضور آقابکف در ایران، عملیات جاسوسی وی، کشف شبکۀ جاسوسی شوروی در ایران و تأثیر آن بر تاریخ روابط دو کشور بپردازیم.

ادامه مطلب

دفاع به سبک آمریکایی !

دفاع به سبک آمریکایی !

ژنرال آیزنهاور دو سال پیش از آنکه در بیستم ژانویه سال 1953 رئیس جمهور آمریکا شود در سمت فرماندهی کل نیروهای مسلح پیمان آتلانتیک شمالی در جمع اعضای کنگره آمریکا می گوید اگر روسیه شوروی به ما حمله کند آمریکا باید از بمب اتمی علیه آنها استفاده کند. روزنامه اطلاعات 12 فروردین 1330 به نقل از روزنامه لوموند چاپ فرانسه شماره 1907 به تاریخ مارس 1951

ادامه مطلب

ویژگی ساخت قدرت در دوره رضاشاه

ویژگی ساخت قدرت در دوره رضاشاه

در جامعه توده‌ای، توده به عنوان ماده خامی صرفا در تیررس تبلیغات و تلقینات است. تبلیغات محیطی است که به او شخصیت می‌بخشد. به همین علت، بسیج‌پذیر است؛ یعنی رهبر مقتدر و یا حزب حاکم خواستها و انگیزشهای معین را جهت همسان‌سازی توده‌ها فراهم کرده و، با تبلیغات مکرر و با استفاده از احساسات، ایشان را در یک بسیج عمومی به حرکت درمی‌آورد و با خود همراه می‌سازد. در چنین وضعیتی، انسانهای منفرد، منزوی و جدای...

ادامه مطلب