ارباب کیخسرو شاهرخ
یادداشت های اعتراض وزارت امورخارجه رضا خان به سفارت انگلیس در تهران
....انگرت(کاردار آمریکا در تهران) در 27 اکتبر 1920 مینویسد: «روز گذشته کابینه استعفا داد و سپهداراعظم قبول کرد که دولت جدید را تشکیل دهد ... اکنون انگلستان بر عزل کلنل استاروسلسکی پافشاری میکند و خواستار در دست گرفتن کنترل نیروهایی است که به سختی میتوان آن را ارتش ایران نامید... همسر این کلنل یک بارونس آلمانی است. استاروسلسکی یکی از دوستان نزدیک شاه بوده و تاکنون کسی نتوانسته که او را...
نفوذ استعمار انگلیس در کشورهای آسیایی و به ویژه ایران ریشه در ادوار تاریخ به خصوص از دوره صفویه به بعد دارد و در سدههای نوزدهم و بیستم میلادی سیاست مداخلانهجویانه انگلیس آشکارتر میگردد. با وقوع جنگ جهانی اول، کشور ایران و به دنبال آن استان فارس در فضای ایجاد شده از این جنگ خانمانسوز قرار گرفت و از آن پس اقدامات و دخالتهای انگلیس و روسیه در ایران بیشتر شد که از آن جمله تشکیل پلیس جنوب (S.P.R) در سال...
....سخنرانی لرد کرزن در جریان مذاکرات پارلمانی در مجلس لردها» ایراد شد. بخشی از این سخنرانی از این قرار است: «نزدیک به سی سال است که با مسائل سیاسی ایران مستقیماً در ارتباط هستم و هر زمان که استقلال و تمامیت ارضی این کشور زیر سؤال رفته است، طول آن مدت همواره مورد اعتماد تمام وزرا و دولتمردان ایرانی بود. (لردها: صحیح است، صحیح است.)... لازم نیست که یادآوری کنم تنها ظرف شش ماه گذشته کابینه...
....در روزهای سخت جنگ جهانی اول، نیروهای بریتانیا از خدمات بسیار ارزشمند شیخ محمره بهرهمند شدند؛ خصوصاً در سالهای 1914 و 1915 که نیروهای بریتانیا به ترتیب در جنوب عراق و جنوب ایران روزهای آغازین درگیری خود را پشت سر میگذاشتند. با روی کار آمدن رضا، بریتانیا به تدریج هواداران قدیمی خود از جمله شیخ محمره را رها کرد و ایشان را به مرحمت و شفقت رژیم جدید در تهران واگذار نمود. با ورود مستشاران...
....فولر از سفارت آمریکا در تهران در گزارش مورخ 13 سپتامبر 1925 خود مینویسد: احتراماً به اختصار نظراتم را دربارة نگرش وزارت امور خارجه بریتانیا به ایران و مستشاران آمریکایی به عرض میرسانم. گزارش حاضر حاصل بررسی اقدامات انگلیس در ایران و تماسهایی است که در طول یک سال و نیم گذشته با مقامات انگلیسی در ایران داشتهام، که در ولایات بسیار دوستانه و البته در تهران کمتر دوستانه بوده است، و در...
براون کیست؟ ادوارد گرانویل براون، در هفتم فوریه ۱۸۶۲ در انگلستان به دنیا آمد. پدرش رئیس یک مؤسسه کشتی سازی و ماشین سازی بود.۱ وی چون میلی به مهندسی در پسر ندید، او را به تحصیل طب واداشت و به دانشگاه کمبریج فرستاد. در تابستان ۱۸۸۲ دو ماه در استانبول به سر برد. براون از ۱۸۸۴ تا ۱۸۸۷ در لندن در بیمارستانها به تکمیل فن طبابت مشغول بود ولی تمام ساعات فراغت خود را به خواندن کتابهای فارسی همراهش یا به...
....مشاهدات کلی «موری» (از سفارت آمریکا در تهران) در گزارش مورخ 4 نوامبر 1925 از این قرار است: حرکات «مردمی» در چند هفتة گذشته عمدتاً متوجه مجلس بوده است. به دلیل فقدان رهبری مناسب در این نهاد، که اخیراً امتناع دو تن از نامزدها از قبول ریاست آن وضعیت حادّتری پیدا کرده است، به دلیل مخالفتهای قابل توجه ولی سازماننیافتة با نقشههای رئیسالوزرا، و همینطور به دلیل بیرغبتی...
زندگینامه آیتالله بلادی آیتالله سید عبدالله مجتهد بلادی بوشهری بهبهانی به سال ۱۲۹۱ هجری قمری در خانوادهای اهل علم و تقوی در شهر مقدس نجف اشرف دیده به جهان گشود. پدرش آیتالله «حاج سید ابوالقاسم» ملقب به «سلطان العلما» بود و مادرش «بیبی آمنه بیگم» نام داشت. سید عبدالله تا سن نه سالگی در نجف اشرف به سر برد و آموزشهای اولیه را در محضر پدرش و بانویی فاضل و دانشمند به نام «ملا...
1. این مقاله به اقتضای موضوع که بررسی زندگی و کارنامه لویی رابینو است به تبارشناسی و مطالعه خاندان رابینو میپردازد که دانستن آنها در شناخت موضوع اهمیت دارد. هاسینت لویی رابینو دی بورگوماله[2] معروف به لویی رابینو به یک خانواده یهودی تعلق داشت که ریشه آن به ایتالیا باز میگردد. اجداد او در منطقه کورتمیلیا[3] از توابع ناحیه پیمونته[4] در این کشور زندگی میکردند. افراد این...
□ در سالهای اخیر برخی بنگاههای خبری و تحلیلی سلطنتطلب مدعی شدهاند که سقوط رضاخان به دلیل ایستادگی او در برابر انگلیسیها در واپسین سالهای زمامداری است. این انگاره را چگونه تحلیل میکنید؟ به نام خدا. بله؛ شنیدهایم که میگویند: چون میخواست جلوی انگلیسها بایستد و مثلا نفت را چنین و چنان کند، او را برداشتند! این یک دروغ بزرگ است. من در کتابی که سال گذشته ترجمه کردم و به نام...
گزارش هارت وزیر مختار آمریکا در تهران از اولین ملاقاتش با رضاشاه در فوریه 1930 بسیار روشنگر است. اولین برداشتش از شاه این بود که با مردی ملاقات کرده است که «فقط چند قدم با توحش فاصله دارد.» هارت در پایان مأموریتش در دسامبر 1933 به این نتیجه رسیده بود که برداشت اولش از رضا شاه بیش از حد خوشبیسنانه بوده است. رضا شاه خیلی بدتر از چیزی بود که هارت تصور کرده بود. گزارشهای مفصلی از ضرب...
پس از کشف نفت در مسجدسلیمان، جنب و جوش تازهاى مناطق نفتى را فرا گرفت و سرمایهگذاران انگلیسى، از جمله دارسى و شرکا و شرکت نفت برمه درصدد برآمدند تا تولید، پالایش، انتقال و حمل نفت را مدیریت کنند. این اقدام به امکانات و برنامهریزى گستردهاى احتیاج داشت و به همین دلیل دارسى کوشید تا براى فراهم کردن زمینه حمل و پالایش نفت با شیخ خزعل ــ شیخ محمره و از رؤساى ایلات عرب کعب ــ وارد...
....بریتانیا هرگونه دخالت و اطلاع از کودتای رضاخان را صریحاً رد کرد. به عنوان مثال در گزارش پرسش و پاسخ مجلس عوام به تاریخ دوشنبه 28 فوریه 1921 میخوانیم: دریابان کنورثی* از نخستوزیر چنین سؤال کرد: آیا دولت اعلیحضرت در کودتای قزاقها برای سرنگونی دولت ایران، هیچگونه دخالتی داشته است؛ آیا تجهیزات و دستمزد این قزاقها توسط دولت اعلیحضرت فراهم شده؛ و رویکرد دولت...
نویسنده مقاله«سیاستها قرضه:شرکت نفت ایران و انـگلیس و خانهای بختیاری»،خانم استفانی کرونین،استاد تاریخ دانشگاه لندن و مؤلف کتاب ارتش و تـشکیل حکومت پهلوی در ایران و چـندین عـنوان مقاله دیگر درباره تاریخ معاصر ایران بویژه دوره رضا شاه است. نویسنده در مقاله پیشرو،گوشههایی از تاریخ مربوط به صنعت نفت ایران و شرکت نفت ایران و انگلیس را موشکافی...
چهره تاریخ ایران زخمهایی به خود دیده که عوامل استعماری با ابزارهای موجود آنها را آفریدهاند. بسیار دیدهایم، خاورشناسان و دانشمندان زیرک یا زیرکنمای غربی را که به حقایق کاملاً آگاهاند و با برگزاری سمینارها، دروس و یا تدوین کتب در زمینه مطالعات شرقشناسی، اسلامشناسی و ایران شناسی یا عناوین دیگر به اضمحلال ریشههای فرهنگی جوامع تحت سلطه خود میپردازند. متأسفانه برخی...
در طول تاریخ، و به ویژه پس از تأسیس سلسله صفویه، با توجه به تهدید استقلال و تمامیت ارضی کشور از سوی دولتهای همسایه، تقویت بنیه دفاعی کشور مهمترین رکن تصمیمگیریها و سیاستگزاریهای دولتهای ایران بوده است. پس از شکست ایران از روسیه در عهد فتحعلی شاه قاجار، نیاز به بازسازی قوای دفاعی هم از نظر سازماندهی و ساختار و هم از نظر تأمین تجهیزات و تسلیحات جدید و پیشرفته، بیش از پیش احساس گردید. چون...
کالدول(وزیر مختار آمریکا در تهران) در 21 ژانویه 1921 چنین مینویسد: «اوضاع سیاسی آرام آرام رو به وخامت میرود. شاه که به شدت ترسیده، در پی رها کردن مملکت و فرار کردن است، اما به او اجازه چنین کاری داده نمیشود. دولت استعفا کرده است؛ اما هستند کسانی که درصدد بر عهده گرفتن مسئولیت [تشکیل دولت] باشند. همانطور که در گزارش شماره 3 به تاریخ 6 ژانویه 10 صبح، گزارش شد، وزیرمختار انگلیس به من خبر داد...
.....مجلس مؤسسان به مدت یک هفته، از 6 تا 13 دسامبر 1925، تشکیل جلسه داد و سه اصل قانون اساسی را اصلاح کرد و در روز سیزدهم دسامبر منحل شد. اصل 36: «سلطنت مشروطه ایران از طرف ملت بوسیلة مجلس مؤسسان به شخص اعلیحضرت شاهنشاه رضا شاه پهلوی تفویض شده و در اعقاب ذکور ایشان نسلا بعد نسل برقرار خواهد بود.» اصل 37: «ولایت عهد با پسر بزرگتر پادشاه که مادرش ایرانیالاصل باشد خواهد بود در صورتی که...