اشغال ایران
بهار ۱۳۲۱ درحالی که کمتر از یک سال از اشغال ایران توسط متفقین (انگلستان، شوروی و آمریکا) می‌گذشت و قحطی کشور را فرا گرفته بود، ناگهان شوروی اعلام کرد قصد دارد آوارگان لهستانی جنگ را به ایران بفرستد. در جریان این فرآیند که بیش از یک سال به طول انجامید، بیش از ۱۵۰ هزار آواره‌ی نظامی و غیرنظامی لهستانی به ایران منتقل شدند. دکتر محمدقلی مجد در فصل دهم کتاب «ایران پل پیروزی، سرزمین قحطی» به این...
شهریور سال ۱۳۲۰، انگلیس از جنوب و شوروی از سمت شمال، به ایران حمله کرده و ظرف چند ساعت حکومت رضاشاه سقوط کرده و کشور توسط متفقین اشغال شد. شوروی و انگلیس که تا چند سال پس از حمله، ایران را تحت اشغال خود داشتند، علیرغم توافق قبلی‌شان مبنی بر عدم استفاده از ذخایر غله مردم ایران، دائماً درحال بهره برداری از ذخیره غذایی ایران بودند. در مواقعی هم که با مخالفت روبرو می‌شدند، سعی می‌کردند با ارعاب و...
این مقاله درصدد بررسی مستند دلایل تغییر استراتژی انگلیس در ایران پس از حمله آلمان به شوروی و ماهیت اتحاد انگلیس و شوروی و ارتباط آن با اشغال ایران در سوم شهریور 1320 می‌باشد. همچنین بررسی و تحلیل نقش انگلیس در اشغال ایران و جلب موافقت روس‌ها با این اقدام و ماهیت پیمان اتحاد سه‌گانه از نظر استراتژی یا تحمیلی بودن آن و بهره‌برداری از آن برای ایجاد بستری قانونی برای وادار کردن ایران...
در طول تاریخ، و به ویژه پس از تأسیس سلسله صفویه، با توجه به تهدید استقلال و تمامیت ارضی کشور از سوی دولتهای همسایه، تقویت بنیه دفاعی کشور مهمترین رکن تصمیم‌گیریها و سیاستگزاریهای دولتهای ایران بوده است. پس از شکست ایران از روسیه در عهد فتحعلی شاه قاجار، نیاز به بازسازی قوای دفاعی هم از نظر سازماندهی و ساختار و هم از نظر تأمین تجهیزات و تسلیحات جدید و پیشرفته، بیش از پیش احساس گردید. چون...
جنگ دوم جهانی، که از ۱۳۱۸ شروع و در ۱۳۲۴ پایان یافت، موحش‌ترین جنگی بود که دنیا به خود دیده است. در این جنگ، طبق احصائیه که داده شد، متجاوز از یک میلیون نفر مقتول و ناقص‌الاعضاء شدند. قسمت اعظم اروپای آباد، ویرانه گردید. ارتش آلمان که به منتهای قدرت خود رسیده بود، به عنوان اینکه «دالان دانزیک» که در اختیار لهستان بود، برای آلمان لازم است، به لهستان حمله برد و به اندک مدتی، یعنی در یک...
آغاز جنگ «در این موقع که متأسفانه نایره جنگ در اروپا مشتعل گردیده است، دولت شاهنشاهی ایران به موجب این بیانیه تصمیم خود را به اطلاع عموم میرساند که در این کارزار بیطرف مانده و بیطرفی خود را محفوظ خواهد داشت.»۱ این نخستین بیانیه رسمی دولت ایران در آغاز جنگ جهانی دوم در ۱۱ شهریور ۱۳۱۸/ ۲ سپتامبر ۱۹۳۹ بود. این بیانیه یک روز پس از آغاز جنگ جهانی صادر شد و متعاقب آن وزیر کشور ایران از اتباع بیگانه...
روزنامه اقدام چاپ استانبول در مورخه 27 اوت 1941 در مقاله ای تحت عنوان بدبختی که بسر ایران آمد، مدعی شده است: سبب حقیقی حرکات لشگری که بر ضد ایران شروع گردیده است عبارت از یک مسئله سوق الجیشی میباش دو خود انگیسها و شورویها هم اعتراف می کنند برای دفاع از قفقاز و هندوستان از فشار آلمان بایستی یک جبهه انگلیس و شوروی تشکیل داده شود. علاوه از این برای عبور دادن آذوقه و لوازم جنگ آمریکا و انگلیس به روسیه یک راه...
بر اساس گزارش واصله به دربار شاهنشاهی، روزنامه دیلی تلگراف در مورخ 4 اوت 1941 مدعی شده است که سربولارد وزیر مختار انگلستان در ایران به دولت ایران متذکر شده است که اگر المانیهای مقیم ایران بر ضد منافع انگلیس و متفقین او عملیانی بنمایند بر بیطرفی دولت ایران لطمه خواهند زد و دولت ایران قبلا متعهد گردیده است که در این موضوع بازرسی بعمل آورد و .....
ساعت سه و نیم بعداز ظهر سوم شهریور 1320، مجلس شورای ملی به درخواست دولت جلسه فوق‌العاده تشکیل داد و «علی منصور» از آغاز حمله متفقین به خاک ایران به‌رغم اعلام بیطرفی کشورمان گزارش داد. علی منصور کسی بود که سال اول جنگ جهانی، روزگاری که رضاشاه احساس کرد باید نشانه‌های بیشتری از وفاداری به انگلیس نشان دهد تا او را از صندلی قدرت کنار نزنند؛ جایگزین متین دفتری شده بود. وابستگی او به...
در سوم شهریور 1320، نیروهای متفقین (انگلستان و شوروی) بدون توجه به اعلام بیطرفی دولت ایران در جنگ جهانی دوم، به کشور ما حمله کردند و در عرض مدتی کوتاه ایران را به تصرف خود درآوردند. از نظر اقتصادی، با آنکه کشور ما، خود درگیر مشکلات عدیده‌ای، به خصوص قحطی و گرانی مایحتاج عمومی بود، می‌بایست عهده‌دار مخارج میهمانان ناخوانده خود نیز باشد. تمامی راه‌های کشور به خصوص خطوط راه...
پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران یا به اصطلاح خودشان از دالان پارسی نیز برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند.به دنبال این تصمیم در سومین روز از شهریورماه ۱۳۲۰، نیروهای شوروی با حمله هوایی و زمینی از شرق و شمال و...
پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران یا به اصطلاح خودشان از دالان پارسی نیز برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند.به دنبال این تصمیم در سومین روز از شهریورماه ۱۳۲۰، نیروهای شوروی با حمله هوایی و زمینی از شرق و شمال و...
نگاهی به نیروی هوایی ایران در عصر پهلوی اول؛ تقویم ایران در سپیده‌دم 3 شهریور 1320، با حمله انگلیس و شوروی آغاز شد. در این مرحله نیروهای نظامی ایران باید از تمامیتِ ارضی کشور حفاظت می‌کردند، اما به دلیل ضعف رده‌های مختلف این نیرو در مقابلِ متفقین، این اتفاق رخ نداد. یکی از این رده‌ها، نیروی هوایی بود که ناکارآمدی‌اش در این جنگ را بیش از همه باید در وضعیت پیشرفت آن جست تقویم ایران در...
در سه برگ سند پیش رو گزارش دو مورد حمله هوایی نیروهای متفقین به شهرهای قزوین و شاهرود و نیز تلگراف محمد علی مقدم سفیر وقت ایران درلندن به تهران در مورد مذاکراتش با وزیر خارجه انگلیس درباره درخواست توقف اشغال ایران توسط ارتش انگلیس ارائه شده است که پاسخ آنتونی ایدن وزیرخارجه وقت انگلیس جالب است او می گوید از آنجا که سفیر ما در تهران در حال گفتگو با مقام های ایرانی درباره همین موضوع...
پذیرش و تحمل سختی و مشقات و حتی بذل مـال و جان در راه حفظ میهن و پاسداری از ارزشهای معنوی و مادی برای ملتها،سهل و ساده و چه بـسا لذت بخش باشد؛اما تـضییقات مـادی و معنوی حاصل از منفعت و قدرت طلبی سردمداران کشورهای بیگانه،طاقت فرسا و تحمل‌ناپذیرند.جنگهای جهانی اول و دوم بر اثر رقابت و فزونخواهی دولتهای اروپایی در گرفت،ولی دامنه و تبعات آن کشور ایران را نیز شامل...
آقای انوشیروان سپهبدی وزیر خارجه وقت ایران در نامه ای به دفتر مخصوص شاه به اطلاع می رساند که هیات وزیران(در زمان نخست وزیری ابراهیم حکیمی)تصویب کرده است که وزارت امور خارجه ایران درنامه ای رسمی به سفیران انگلیس، آمریکا و شوروی در تهران از آنها خواسته شود با توجه به اتمام جنگ در اروپا به دولتهای متبوع خود اطلاع دهند که نیروهای متفقین هرچه سریع تر خاک ایران را ترک کنند. گرچه در این دوران به علت...
: جنگ جهانی اول و قحطی بزرگ سال های 1917 تا 1919 که در نتیجة آن گریبانگیر ملت ایران شد، بزرگترین مصیبت تاریخ این مملکت، و حتی به مراتب خانمان سوزتر از حمله مغول در قرون وسطی بود . بررسی اسناد وزارت امور خارجه آمریکا درباره جمعیت ایران در طول سالهای 1910 تا 1920 نشان می دهد که در حدود 10 تا 13 میلیون نفر از ایرانی ها در طول جنگ جهانی اول به دلیل گرسنگی و بیماری جان باختند . شرح مفصل و مستندی از این واقعه...
با آغاز جنگ جهانی دوم در اول سپتامبر 1939 م.(9 شهریور 1318 ش) دولت ایران بیطرفی خود را در این جنگ رسما اعلام کرد اما طولی نکشید که با حمله آلمان به شوروی، دامنه جنگ به مرزهای ایران نیز کشیده شد. در این گزارش برآنیم پیامدهای جنگ جهانی دوم را که در کتاب‌های مختلف منعکس شده است بررسی کنیم. این پیامدها ابعاد مختلفی داشته است اما در اینجا به طور اجمالی فقط به برخی از آنها می‌شود. *پیامد...
