محمدرضا شاه
عباسعلی خلعتبری در فروردین ۱۳۵۸ یادداشت هایی از خود به جا گذاشت که در خور اهمیت است. اول اینکه عالی ترین مقام وزارت خارجه حکومت پهلوی از مناسبات ایران و آمریکا با تکیه بر سابقه آن مطالبی ارائه می دهد که برای پژوهندگان تاریخ در حکم سند است. دوم این که برخی از نکات این یادداشت ها نخستین بار در فصلنامه مطالعات تاریخی ارائه شده است، و بعضی قرینه ای نو برای تک گفته ها و تک نوشته های پیشین است. و...
تاسیس نظام تک حزبی در ایران؛ هنگامی‌که یک روزنامه‌نگار اروپایی در گفت‌وگویی با شاه به وی یادآوری کرد که به‌کارگیری چنین لحنی با بیانیه‌های اولیه وی کاملاً تفاوت دارد، شاه در پاسخ گفت: «آزادی افکار! آزادی افکار! دموکراسی! دموکراسی؟ این واژه‌ها یعنی چه؟ هیچ‌کدامشان به درد من نمی‌خورد». محمدرضاشاه در واپسین سالهای منتهی به انقلاب اسلامی ایران هر چه بیشتر به سیستمِ...
امروزه، ضرورت مطالعات تاریخی، چه در آموزههای دینی و چه در آثار اندیشمندان فرهیخته، چنان اهمیتی یافته که به عنوان یک امر بدیهی، جلوه نموده است. از آنجا که روابط و مناسبات خارجی دولتها، بخش قابل توجهی از تاریخ را به خود اختصاص داده است، بنابراین، بررسی «ارتباط ناشناخته» ایران و اسرائیل با ویژگیهای خاص خود، در دوران محمدرضا پهلوی میتواند آثار ارزشمندی در گسترة مطالعات تاریخی...
ناصر فخر آرائی، کشته شد، اما اگر کشته بود، تاریخ معاصر ایران ورق دیگری خورده بود. او در 15 بهمن سال 1327 در دانشگاه تهران پنج و به گفته ای شش تیر به سوی محمدرضاشاه شلیک کرد. اما فقط دو گلوله به صورت و کتف شاه خورد. پیش از او میرزا رضا کرمانی ناصرالدین شاه را با تیری که بقول خود "به سوی شاه انداختم" کشته بود و پس از او رضا می‌خواستند آن کنند که فخرآرائی تا نیمه کرد و ناکام ماندند : یعنی ترور...
یکی از سنگرهایی که در روزهای بهمن 57 در خیابان های تهران برای مبارزه با گارد شاهنشاهی برپا شده بود، در این تصویر قابل مشاهده است . مردم برای آنکه بتوانند با حملات بی امان نیروهای گارد شاهنشاهی مقابله کنند با هجوم به تسلیحات ارتش واقع در خیابان فرح آباد (پیروزی امروز) و کلانتری ها اسلحه و مهمات بدست آورده و در خیابان ها برای دفاع از مردم انقلابی در برابر سرکوب نیروهای امنیتی آماده شده بودند....
محققان و صاحب نظران در بیان علل و عوامل فروپاشی رژیم پهلوی موارد متعددی را برشمرده و پیرامون هر یک از آنها سخن فراوان گفته یا نوشته اند؛ مواردی همچون نبود آزادی سیاسی، برخوردهای خشن با مخالفان و منتقدان، اهتمام به دین زدایی از جامعه، ترویج فساد اخلاقی، وابستگی به بیگانگان، فساد اداری و مالی، سیاست های غلط اقتصادی و ... البته همه اینها درست است و هر کدام در جای خود سهمی در سقوط شاه و فروپاشی حکومتش...
درسـاعت 16 مـورخه 12/11/50 شخصی کـه خـود را غـفاری معرفی می کرد دربنزکرایه‌ای (5 ریالی) کـه از مـیدان شهناز به میدان 24 اسفند در حرکت بود در مورد وضع شهر و ناراحتی مردم چـنین اظـهار می‌داشت دولت درهنگام اعلام بودجه گفته اسـت من می دانم مردم از چـه مـسائلی ناراضی هستند از وضع اتوبوسرانی از وضـع تـرافیک از وضع گرانی.در حقیقت با ذکر این مطالب چون می داند در مجلس حزب اقلیت کـه آقـای...
در بین چهره‌های نظامی تاریخ ایران دوره پهلوی، نام سرلشکر حاجعلی رزم‌آرا بیش از همه مطرح بوده و هست، زیرا او نه تنها یک فرمانده نظامی قدرتمند، بلکه رجلی سیاسی هم به شمار می‌آمد. تا قبل از بحث فرقه دموکرات آذربایجان، نام او صرفا به عنوان یکی از فرماندهان ستاد ارتش مطرح بود. به واقع در یک سو، طیف رزم‌آرا قرار داشت و در سوی دیگر سرلشکر حسن ارفع که تیمی از نظامیان قدرتمند را زیر چتر حمایت خود...
در سال ۱۳۴۵ خورشیدی طرح یک نمادِ شناسایی برای شهر تهران به عنوان پایتخت ایران، میان معماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد که در پایان، طرح یک بهایی مشهور به نام حسین امانت 24 ساله و دانش‌آموخته دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران در رشته مهندسی معماری برگزیده و برای ساخت برنده اعلام شد. عملیات ساخت برج آزادی در یازدهم آبان ۱۳۴۸ خورشیدی آغاز گردید و پس از 28 ماه کار، در ۱۵ مهرماه ۱۳۵۰ با نام برج شهیاد...
سرنگونی مجسمه شاه در دانشگاه تهران توسط دانشجویان انقلابی
شاه بحرین را از دست داد و پس از کوششهای بسیار در نهایت تنها موفق شد یک موافقتنامه درباره جزایر سه‌گانه از سران انگلیس و قبایل عربی بگیرد. در این موافقتنامه از عبارت "occupation" استفاده شد که به معنای اشغال است. در واقع اعراب خلیج فارس موافقتنامه‌ای را امضا می‌کنند و می‌پذیرند که ایران جزایر سه‌گانه را "اشغال" نموده است. همین کلمه بعدها بهانه به دست اماراتیها داد که ادعا نمایند...
در آخرین روز از سال 1354 ش محمد رضا پهلوی برای بررسی موقعیت مـدیران مشاغل رده بالا و نیز کسانی که قرار است به مشاغل حساس غیرنظامی منصوب شـوند،دستوری صادر کرد. بـه دنـبال آن،«کمیته بررسی انتصابات مشاغل حساس غیرنظامی»تشکیل شد.اعضای این کمیته شامل نمایندگان ساواک،سازمان امور اداری و استخدامی کشور،بازرسی شاهنشاهی و دفتر ویژه اطلاعات بودند.این عده در نشستهایی که تشکیل...
در این سند امام خمینی در پاسخ به نظر چند نفر از معتمدین بازار که قصد داشتند دسته سینه زنی بزرگی را از تهران به قم ببرند و با تهدید عوامل ساواک روبرو شده اند می فرماید : افتخار ما این است که مانند سیدالشهدا در روز عاشورا کشته شویم و بچه های ما را اسیر کنند. و اموال ما را غارت کنند در عوض اسم ما تا ابد باقی می ماند. یکی از کسانی که بایستی در راه حضرت سیدالشهداء آغشته به خون خود شود، خمینی است
: پس از شهریور 1320 رضاشاه از اریکه دیکتاتوری ساقط شد و صدای انتقاد از اوضاع گذشته چه در مجلس و چه در مطبوعات درآمد. سیاستمدار‌هایی مانند قوام‌السلطنه که در دوره رضاخان خانه‌نشین بودند نیز آماده ورود دوباره به سیاست شدند. «سال‌ها گذشت تا در شهریور 1320 رضاشاه از اریکه دیکتاتوری ساقط شد و صدای انتقاد از اوضاع گذشته درآمد چه در مجلس و چه در مطبوعات. از این جهت قوام‌السلطنه...
خواندن کتاب خاطرات اردشیر زاهدی وزیر خارجه و داماد شاه، که بعدها سفیر ایران در انگلستان و آمریکا شد . از این جهت جالب است که خاطراتش بخشی از تاریخ حکومت محمد رضا شاه را از نگاه او روایت می کند. گرچه نقد های جدی به ادعاهایی که در این کتاب مطرح شده است، می توان واردکرد اما محتوای این کتاب از آن جهت که روایت دست اول یکی از سردمداران رژیم شاه است برای پژوهشگران تاریخ معاصر اهمیت دارد. خاطرات اردشیر...
سابقه رژیم شاه در مسایل مربوط به حقوق بشر بد بود. بازداشت‌های خودسرانه، زندانی کردن افراد بدون محاکمه، شکنجه و اعدام سریع و آزار و تعقیب دانشجویان و کارگران مخالف و ناراضی یک امر عادی به شمار می‌آمد. حکومت استبدادی شاه و فشار و اختناق حاکم بر ایران موجب عدم رضایت و گسترش موج مخالفت در میان روشنفکران و دانشجویان ایرانی گردیده و با توسعه دانشگاهها و مدارس عالی و افزایش تعداد دانشجویان این...
محمدرضا پهلوی در کتاب خود به نام «پاسخ به تاریخ» انقلاب سفید خود را گونه ای باز تعریف میکند که گویی ایران را به سوی توسعه می کشاند، اما منتقدان انقلاب سفید، اقدام های شاه را در حوزه انقلاب سفید نوعی چپگرایی عوامانه می دانند. مسعود رضایی منتقد کتاب نوشته شده شاه در این بخش از نوشته خود پس از بررسی موضوع نفت به مساله انقلاب سفیدی که محمدرضا پهلوی آن را نوشته می پردازد.این منتقد به این...
