دکتر حسین فاطمی
0

اشاره

 حسین فاطمی روزنامه‌نگاری وطن‌پرست و سیاستمداری خستگی‌ناپذیر محسوب می‌شود که در جریان ملی کردن نفت با فعالیت‌های گسترده‌اش در عرصه سیاست، به پیروزی این نهضت یاری رساند و به عنوان وزیر امور خارجه دولت محمد مصدق دستور قطع رابطه با انگلیس را صادر کرد. او هیچگاه از مبارزه با ظلم و استبداد دست نکشید و نوشته‌ها و سخنرانی‌هایش در مخالفت با رژیم پهلوی گواهی روشن بر این ادعا است. حسین فاطمی پس از کودتای ۲۸ مرداد نزد دوستانش در خفا بود تا اینکه در ۶ اسفند 1333 دستگیر شد. وی سرانجام پس از محاکمه‌ای غیرعلنی در دادگاه نظامی (۷ مهر) به دلیل تلاش برای برکناری شاه و اقدام علیه سلطنت، در سحرگاه ۱۹ آبان ۱۳۳۳ اعدام شد.

«گذرستان» حاضر به زندگی‌نامه و حوادث مهم دوران حیات دکتر حسین فاطمی پرداخته است.


ترور، دستگیری و اعدام دکتر فاطمی به روایت همسرش

ترور، دستگیری و اعدام دکتر فاطمی به روایت همسرش

اکرم احقاقی: 16 سالش بود که با دکتر سید حسین فاطمی ازدواج کرد، سیاسی نبود و با سیاست سر و کار نداشت، اما تقدیرش این گونه رقم خورده بود که ازدواج با یکی از بزرگ مردان ایران اورا به ناچار به عرصه سیاست بکشاند. خودش می گوید وقتی که فاطمی از او خواستگاری کرد، هنوز برای ازدواج آمادگی نداشته، ولی بعدا به مرورعاشق فاطمی شده است، در ابتدا برای دکتر فاطمی شرطی را می‌گذارد که بعدا از گذاشتن آن پشیمان و...

ادامه مطلب

چرا مصدق زندانی، اما فاطمی اعدام شد؟

چرا مصدق زندانی، اما فاطمی اعدام شد؟

  نوشتار حاضر درصدد تأیید و یا رد کامل دکتر مصدق و دکتر حسین فاطمی نیست و تنها به دنبال بررسی این مهم است که چرا احکام نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه‌ی دولت جبهه‌ی ملی در دادگاه کودتا تا بدین حد متفاوت درآمد و یکی به سه سال حبس و دیگری به اعدام محکوم شد.ماجرای 28 مرداد 32، جدا از آنکه از روزهای سرنوشت‌ساز تاریخ ایران بوده، از آن رو دارای اهمیت است که بسیاری از وقایع و مناسبت‌های دیگر تاریخ ایران را...

ادامه مطلب

چند پرده از زندگی حسین ‌فاطمی

چند پرده از زندگی حسین ‌فاطمی

 در بامداد چهارشنبه 19 آذر ماه 1333صدای هشت گلوله ممتد فضای خواب آلود تهرانیان را آشفت و اندک مدتی بعد سکوت کاملی شهر را مجدداً به خواب فراخواند. 54 سال بعد ــ 1378ــ پریوش سطوتی همسر حسین‌ فاطمی با رئیس جمهور ایران در امریکا دیداری داشت و دو سال بعد به تهران آمد و با مقامات ایرانی گفت‌و گو کرد و سپس دستگیر شد و اندکی بعد آزاد. نه آمدنش دلیلی داشت و نه گرفتنش و نه رفتنش. تنها چیزی که باقی ماند دفترچه...

ادامه مطلب

حسین فاطمی اعدام شد

حسین فاطمی اعدام شد

  در روز ۱۹ آبان ۱۳۳۳ دکتر سیدحسین فاطمی مدیر روزنامه باختر امروز و وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق، بعد از ماه‌ها بازداشت، تیرباران شد. سیدحسین فاطمی در سال ۱۲۹۶ هجری شمسی در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد. پدرش سیدعلی‌محمد فاطمی معروف به سیف‌العلماء از روحانیون بنام نایین و مادرش سیده طوبی دختر حجت‌الاسلام خادم‌العلوم بود. سیدحسین در کنار سه برادر یعنی مصباح، نصرالله سیف‌پور و معصومی و...

ادامه مطلب

فاطمی خاری در چشم شاه، پنجه در پنجه انگلیس

فاطمی خاری در چشم شاه، پنجه در پنجه انگلیس

«من از مرگ ابایی ندارم. آن هم، چنین مرگ پرافتخاری. من می‌میرم تا نسل جوان ایران از مرگ من عبرت گرفته و با خون خود از وطنش دفاع کند و نگذارد جاسوسان اجنبی براین کشور حکومت نمایند. من درهای سفارت انگلستان را بستم، غافل از آنکه تا دربار هست، انگلستان سفارت نیاز ندارد!» دکتر سیدحسین فاطمی؛ لحظاتی پیش از شهادت در نیمه شبی پاییزی، تازه سپیده دم روز نوزدهم آبان سال 1333 جان می‌گرفت که «سید حسین فاطمی»...

ادامه مطلب

داستان مرگ دکتر فاطمی

داستان مرگ دکتر فاطمی

تقریبا پانزده ماه پس از کودتای 28 مرداد، در سحرگاه 19 آبان سال 1333 دکتر فاطمی اعدام شد. وزیرخارجه کابینه دکتر مصدق و از بازیگران اصلی نهضت ملی شدن نفت، قادر نبود با پای خویش به محل تیرباران برود، چرا که به وحشیانه‌ترین شکل مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار گرفته بود و پیکر بیمارش هنگام اعدام در تب 40 درجه می‌سوخت. دو سرباز او را به قتلگاه کشاندند. دکتر فاطمی هنگام مرگ 37 سال بیشتر نداشت. او هنوز جوانترین وزیر...

ادامه مطلب

دو نکته کمتر گفته شده درباره دکتر فاطمی

دو نکته کمتر گفته شده درباره دکتر فاطمی

  حسین فاطمی داماد خانواده سطوتی بود. جالب است بدانیم که مهدی رحیمی فرماندار نظامی تهران در سال 57 که بعد از انقلاب اعدام شد نیز باجناق او بود. - 19 آبان هر سال یادآور اعدام دکتر سید حسین فاطمی وزیر امور خارجه دولت ملی دکتر محمد مصدق، کمتر از 15 ماه پس از کودتای 28 مرداد 1332 است که با عنوان مدیر روزنامه باختر امروز هم شهرت داشت  .در این سال ها البته در این باره بسیار گفته و نوشته شده و تکرار آن شاید...

ادامه مطلب

دوره کوتاه بین دو کودتا به روایت حسین فاطمی

دوره کوتاه بین دو کودتا به روایت حسین فاطمی

 سرمقاله‌های باختر امروز از ۲۵ تا ۲۷ مرداد ۱۳۳۲ دکتر حسین فاطمی، وزیر امور خارجه دولت مصدق در فاصله بین دو کودتای ۲۵ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در روزنامه باختر امروز که مدیریتش را برعهده داشت، سه سرمقاله آتشین نوشت؛‌‌ همان شد که روز ۲۸ مرداد دفتر روزنامه باختر امروز که از سال ۱۳۲۸ منتشر می‌شد، توسط عوامل کودتا غارت شد و آن لحن آتشین سرمقاله‌ها در اعدام فاطمی تاثیر انکارناپذیر داشت. فاطمی در...

ادامه مطلب

روایت حسین فاطمی از اشغال ایران و سقوط رضاشاه

روایت حسین فاطمی از اشغال ایران و سقوط رضاشاه

عصر سوم شهریور، هنوز از رادیو تهران و مطبوعات پرده پوش آن روز که زیر شلاق سانسور به سر می‌بردند، هیچ خبر قابل توجهی دستگیر نمی‌شد. از رادیو همین طور صفحه قراضه قدیمی «قمر الملوک وزیری» به گوش می‌رسید و برنامه اخبار هم بیشتر متوجه خبرهای جبهه جنگ بود. اما نه جنگ ایران و متفقین بلکه جنگی که آلمان در جبهه شرقی و غربی اروپا اداره می‌کرد. من که هیچ وقت یا رادیو نمی‌گرفتم یا اگر می‌گرفتم به ایستگاه...

ادامه مطلب

زندگی نامه حسین فاطمی

زندگی نامه حسین فاطمی

  حسین فاطمی در 1296 ش در نائین به دنیا آمد. پدرش محمد علی سیف‌العلماء از روحانیون بود و به هنگام نوجوانی حسین درگذشت. حسین چندی در نائین و سپس اصفهان به تحصیل اشتغال داشت. در سال 1315 که برادرش نصرالله سیف پور فاطمی امتیاز روزنامه باختر را گرفت، با او همکاری کرد. حسین خیلی زود به پیچ و خمهای کار مطبوعات واقف شد و در کلیه امور روزنامه سررشته پیدا کرد. در 1316 برای فعالیت بیشتر مطبوعاتی اصفهان را ترک کرد و...

ادامه مطلب

فاطمی بیش از آنکه روزنامه‌نگار باشد مرد سیاست بود

فاطمی بیش از آنکه روزنامه‌نگار باشد مرد سیاست بود

  دهها سال از مرگ سیدحسین فاطمی می‌گذرد اما همچنان در میان اصحاب مطبوعات جملگی برآنند که همچون فاطمی کم‌شمارند در این حرفه که قلم را در مسیر اهداف والای ملی و میهنی رام سازند. با وجود فاصله زمانی بسیار، همچنان سبک نگارش و ویژگی‌های روزنامه‌نگاری او مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان به این حرفه و یا بهتر است بگوییم جویندگان هنر روزنامه‌نگاری است. در این میان خانم معصومه ستوده، دانشجوی رشته...

ادامه مطلب

مصدق به نصایح فاطمی گوش نمی‌کرد

مصدق به نصایح فاطمی گوش نمی‌کرد

   مجید مهران دیپلمات بازنشسته رژیم شاه از جمله افرادی است که کمی پیش از فاطمی وارد وزارت امور خارجه شد و خاطرات زیادی را از وی به یاد دارد. نویسنده «از کریدورهای وزارت خارجه چه خبر؟» در خاطرات خود نقل می‌کند که چگونه مصدق در برابر نظرات فاطمی ایستادگی می‌کرد در حالی که برخی بر این باورند که مصدق همواره در حال اجرای نظرات فاطمی بوده است.... مهران که در هنگام حضور فاطمی در وزارت امور خارجه در...

ادامه مطلب